یاس طاووسی

یاس طاووسی که گاهی فقط با نام طاووسی خوانده می شود با نام علمی Cytisus scoparius به خانواده Fabiacees و راسته Fabales تعلق دارد و بومی غرب و جنوب اروپا است. یاس طاووسی معمولا با فرارسیدن فصل سرد برگسار خود را از دست می دهد اما از آنجایی که ساقه های سبز رنگی دارد، در طی زمستان نیز سرسبزی را به محیط اطراف خود می بخشد. این گیاه بین ۱ تا ۱٫۵ متر و حداکثر تا ۳ متر ارتفاع دارد که ۲۰-۱۰ سال طول می کشد که به حداکثر ارتفاع خود برسد که می‌توان با انجام هرس مناسب، این گیاه را در گلدان هم نگهداری کرد. یاس طاووسی شاخه های بیشماری را تولید می‌کند. ضخامت شاخه ها معمولا ۵ سانتیمتر است که البته گاهی تا ۱۰ سانتیمتر نیز می‌رسد و در عین حالیکه از استحکام خوبی برخوردار هستند انعطاف قابل ملاحظه‌ای نیز دارند.

یاس طاووسی

برگها ۳-۲ سانتیمتر طول و ۲-۱٫۵ سانتیمتر عرض دارند. به گفته برخی از محققین ، گاهی اعضایی که برگ خوانده می شود در واقع ساقه‌هایی شبیه برگ هستند که وظایف برگها را از نظر فتوسنتز و غذاسازی نیز انجام می دهند. اما در شرایط محیطی با رطوبت بالا برگهایی که متشکل از سه برگچه هستند شکل می گیرند. گلهای گیاه در نمونه های مختلف آن بخصوص به رنگهای زرد پر رنگ، نارنجی تیره ، نارنجی – قرمز و سفید رنگ هستند که البته در کشور ما اکثرا نمونه ای که رنگ گلها زرد رنگ است تحت کاشت و پرورش قرار می گیرد. گلها در بهار شکوفا می شون. بذرهای گیاه در غلافهایی به طول ۳-۲ سانتیمتر و عرض ۰٫۸ سانتیمتر تشکیل می‌شوند و تیره رنگ هستند. زمانی که میوه ها می رسند و پوسته آنان خشک می شود به ناگاه باز شده و بذر را به فاصله ای تقریبا برابر با ۶ متر پرتاب می کند.هر گیاه تا حدود ۱۰۰۰۰ بذر می تواند تولید کند و بذرها توانایی زنده ماندن در خاک از ۵ سال تا ۶۰ سال را دارند. به همین دلیل در برخی مناطق مزروعی، رویش این گیاه مزاحمتهایی ایجاد می کند. ازجمله نام های این گیاه در زبان انگلیسی می توان به Common Broom, Scotch Broom, English Broom اشاره کرد.

توجه: گونه Cytisus scoparius دو زیرگونه دارد که به عنوان گیاه زینتی مورد استفاده قرار می گیرد . اولی C.scoparius subsp.scoparius است که شرح آن را در قسمت بالا مشاهده کردید و دوم Cytisus scoparius subsp.maritimus است که گیاهی کوتاه قامت است و حداکثر به ارتفاع ۴۰ سانتیمتر می رسد و بومی غرب اروپا است.

یاس3

تصویر فوق: گلهای رقم زرد رنگ یاس طاووسی . غلافهای سبز رنگی که مشاهده می کنید در واقع میوه نارس این گیاه است که محتوی بذر هستند.

634628_hrR4WU19[1]

تصویر فوق: یاس طاووسی نمونه های دیگری با گلهایی به رنگهای دیگر نیز دارد.اما نمونه زرد رنگ متداولترین نوع آن است.

آبیاری: این گیاه به دوره های خشکی مقاوم است و خاکی را که به مدت طولانی مرطوب بماند دوست ندارد بنابراین باید بین دو عمل آبیاری، سطح خاک رطوبت خود را از دست بدهد و بعد نسبت به آبیاری گیاه اقدام شود. خیس ماندن خاک برای مدت طولانی می تواند منجر به پوسیدن ریشه های گیاه و از بین رفتن آن شود.

نور: یاس طاووسی به حداقل ۸-۶ ساعت نور مستقیم آفتاب نیاز دارد تا بتواند حداکثر رشد و گلدهی را داشته باشد. کمبود نور منجر به بلند و باریک شدن ساقه ها و کاهش استحکام آنان و کاهش گلدهی و یا ریزش غنچه های گل می شود.

دما: این گیاه در طی زمستان و در زمان استراحت می توان به راحتی تا ۱۰- درجه ساتتیگراد را تحمل کند اما تحمل آن تا ۲۵- درجه سانتیگراد نیز گزارش شده است. بهترین دوران گلدهی آن زمانی است که دما بین ۱۲ الی ۱۸ درجه سانتیگراد باشد. بنابراین گرم شدن هوا منجر به کاهش گلدهی این گیاه می شود . اما به طور کل تابستانهای گرم را البته به شرط مناسب ٱبیاری مناسب به خوبی تحمل می کند.

خاک: خاکهای شنی را ترجیح می دهد زیرا عبور آب و عدم ماندگاری رطوبت برای مدت زمان طولانی از جمله نیازهای این گیاه است بنابراین مخلوطی از خاک معمولی و شن و یا خاک برگ و شن برای رشد این گیاه مناسب است.بکارگیری موادی که منجر به ماندگاری رطوبت می شود، صلاح نیست. برای این گیاه می توان از کودهای کامل و قبل از اینکه رشد جدید در بهار شروع شود استفاده کرد.

تکثیر: این گیاه را می توان با کاشت بذر تکثیر کرد. این گیاه بذرهای فراوانی تولید می کند که پس از رسیدن غلافها می توان آنان را از گیاه جدا کرد. غلافهای رسیده تقریبا سیاه رنگ هستند. و درون هر غلاف ۹-۵ عدد بذر وجود دارد. بهتر است که بذرها را در پاییز به محض جدا کردن از گیاه کاشت. نگهداری بذرها منجر به کاهش درصد جوانه زنی آنان می شود. به هر حال اگر بذر انبار شده ای دارید بهتر است که ابتدا آنان را در میان پیت موس که کمی مرطوب است قرار دهدی و بعد به مدت یک ماه در دمای ۵-۱ درجه نگهداری کنید. سپس ابتدا به مدت ۲۴ ساعت در آب ولرم خیس کرده و بعد آنان را بکارید.در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد جوانه زنی بذرها حدود ۴ هفته طول می کشد. خوابانیدن شاخه نیز راه دیگر تکثیر این گیاه است. می توان در فصل بهار ساقه های بلند و انعطاف پذیر این گیاه را در حالیکه به گیاه مادری متصل هستند در خاک خوابانید و بعد در فصل بهار سال بعد آنان را از گیاه مادری جدا کرد. در طی این مدت زمان، قسمتی از ساقه که در زیر خاک بوده است و با خاک تماس داشته است ، ریشه دار می شود. راه دیگر تکثیر این گیاه قلمه نیمه چوبی است . یعنی از ساقه ای که جدید نیست و البته هنوز سفت و محکم نیز نشده است قلمه تهیه میشود.یعنی شاخه هایی با یک سال عمر برای این کار مناسب هستند . طول قلمه ها را می توان حدود ۷ سانتیمتر در نظر گرفت و اگر در انتهای آن قطعه ای کوچک از چوب دوساله باشد(به این نوع قلمه اصطلاحا پاشنه دار می گویند) به ریشه زایی کمک خواهد شد.این نوع قمله را می توان در اواخر تابستان گرفت.قلمه در بستری سبک که رطوبت را نیز حفظ می کند همانند مخلوط کوکوپیت+پرلایت یا شن + خاک برگ کشت می شود. ریشه زایی قلمه های این گیاه کمی مشکل است و استفاده از هورمونهای ریشه زایی برای کمک به این امر توصیه شده است.

634628_OuxZgwwe[1]

تصویر فوق: گیاه جوانی که حاصل از روییدن بذر است.

هرس: بعد از اتمام گلدهی می توانید برخی از ساقه ها را که خارج از محدوده و شکل بوته رشد کرده اند و یا منجر به ازدحام و تراکم بیش از حد مرکز گیاه شده اند را قطع کنید. توجه داشته باشید که این گیاه می تواند رشد فراوان داشته باشد و محیط دیگر گیاهان را محدود کند بنابراین انجام هرس و قطع شاخه های اضافی عملی غیر قابل صرفه نظر است. زمان انجام هر گونه هرس و کوتاه سازی ساقه های این گیاه، بعد از اتمام گلدهی گیاه و حدود اواسط بهار است و این عمل را حتما تا اواخر تابستان به اتمام برسانید. انجام هرس را به اواخر زمستان و یا اوایل بهار موکول نکنید زیرا این کار از میزان گلدهی این گیاه بسیار کم می کند. در انجام عمل هرس زیاده روی نکنید . توصیه شده است که در یک مرحله، بیش از ۲۵٪ حجم کل ساقه ها هرس نشوند.جدا سازی ساقه هایی بیش از میزان یاد شده منجر به شوکه شدن گیاه می شود. همچنین یک ساقه را از قسمت پایین کوتاه کنید و هرگز به کوتاه کردن نوک آن اکتفا نکنید زیرا این عمل منجر به تحریک و رشد شاخه های جانبی بی شمار بر روی نوک ساقه می شود و در نتیجه گیاه دچار تراکم بیش از حد خواهد شد.

آفات و بیماری: پسیل یاس طاووسی با نام علمی Arytainilla spartiophila یکی از آفات این گیاه است که از نظر ظاهری شبیه شته هستند و از شیره گیاهی و همچنین قسمتهای جوان گیاه تغذیه می کند و منجر به بدشکل شدن و چروکیده شدن بافتهای گیاه شده و در اثر فعالیت آنان از رشد گیاه کاسته شده و گلدهی نیز به خوبی صورت نمیگیرد. سوسک بذر یاس طاووسی با نام علمی Bruchidius villosus آفت دیگری است که در دورن غلاف بذرهای گیاه فعالیت و تخم گذاری کرده و مانع از شکل‌گیری بذرهای این گیاه می شود.بهترین راه مبارزه جمع کردن غلافهای بذر است قبل از آنکه غلافها بشکافند و بذرها را به همراه این آفت پخش کنند. معدنچی ساقه با نام علمی Leucoptera spartifoliella می تواند ساقه ها را از درون مورد استفاده قرار داده و در نهایت منجر به سرخشکیدگی ساقه ها شود. جدا کردن و از بین بردن ساقه های آلوده از جمله راه های مبارزه با این آفت است. آفات معمول دیگری همانند شته و کنه های تارعنکبوتی نیز می توانند گاهی مشکلاتی را برای این گیاه ایجاد کنند.

یاس-طاووسی

منبع : وبلاگ باغبانی سبز با اندکی تغییرات

0 پاسخ

ثبت دیدگاه

مایل به ملحق شدن به بحث هستید ؟
به ما بپیوندید !

دیدگاهتان را بنویسید