آلوورا (aloe vera)

 

با توجه به اینکه در شرایط آب و هوایی کشور ایران گیاهان دارویی متنوعی می تواند تحت کشت قرار گیرد، شرکت گلساران شمال در کنار تکثیر گل و گیاهان زینتی، تولید نهالهای درختان مثمر و غیر مثمر، به ازدیاد آن دسته از گیاهان دارویی که تولید گیاهچه آنها از طریق روشهای سنتی با مشکل و یا یا کندی صورت می گیرد، توجه خاص نموده  است. اهمیت این موضوع از آن جهت است که در دهه های اخیر، به دلیل عوارض جانبی و نا مطلوب ناشی از مصرف داروهای شیمیایی، تمایل به مصرف داروهای گیاهی به ویژه در کشورهای پیشرفته افزایش یافته است. در این راستا متخصصان داروهای گیاهی با استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی به بررسی دقیق تر و شناخت بیشتر عوامل موثر دارویی در انواع گیاهان پرداخته اند و هر روزه داروهای جدیدی را به بازار مصرف معرفی می نمایند. این درحالی است که داروهای طبیعی تولید شده در کشورهای در حال توسعه و بیش از نیمی از تولید این داروها در کشورهای غربی، به منابع طبیعی کشورها وابسته است. وابسته بون به منابع طبیعی به ویژه در کشورهای درحال توسعه و افزایش روز افزون مصرف داروهای گیاهی، به تدریج باعث تهی شدن سریع پوشش های طبیعی می شود. از این رو صنایع داروسازی و گروه های تحقیقاتی بسیاری از کشورها توجه خود را به کشت و پرورش گیاهان دارویی معطوف نموده اند. در کشت های مزرعه ای نه تنها گیاهان دارویی با سهولت بیشتری در مقایسه با گیاهان موجود در طبیعت رویش می یابند بلکه کمیت و کیفیت مواد موثره ی دارویی موجود در آنها نیز قابل کنترل است.

یکی از گیاهان دارویی-آرایشی بسیار مهم که در کشور ما کمتر مورد توجه قرار گرفته است، گیاه دارویی صبر زرد یا آلوئه ورا (Aloe vera) است. حدود ۳۰۰ گونه از جنس آلوئه شناسایی شده است. این گونه ها از مناطق گرمسیر آفریقا و نواحی گرم مدیترانه منشا گرفته اند.مشهورترین گونه ای که از آن ژل تهیه می شود گونه Aloe barbadensis Mill معروف به آلوئه ورا است. آلوئه ورا گیاهی گوشتی و چند ساله است و می تواند در طول سال پاجوش های متعددی تولید نماید. در گیاه بالغ تعداد ۱۲ تا ۱۵ برگ به طول ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر تولید می شود. عرض برگها در قاعده به ۶ تا ۷ سانتی متر نیز می رسد. برگها از قاعده به طرف انتها باریک شده و رنگ آنها در سطح فوقانی سبز مایل به خاکستری با لکه های منقوط است. کناره های برگ خاردار و گل آذین دارای گلهای لوله ای شکل زرد رنگ است. گلها در نهایت تولید میوه های سته ای کوچک و سبز رنگ می نمایند. ریشه در این گیاه ضخیم و به صورت ریزوم مانند است. ژل تهیه شده از برگ‌های گیاه آلوئه به‌دلیل کاربردهای متنوعی که در صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی دارد مورد توجه است.

 

نیاز آبی آلوئه در تابستان و روز‌های گرم بالاست لیکن چون ریشه به رطوبت بالا حساس است لذا فقط زمانیکه خاک اطراف گیاه خشک شده است اقدام به آبیاری می‌شود به عبارتی، خاک بین دو آبیاری بایستی خشک شود. در صورت آبیاری زیاد، گیاه به پوسیدگی ریشه مبتلا می‌شود. آمار جهانی مبنی بر میزان سطح کشت این گیاه بطور رسمی گزارش نشده است. اطلاعات پراکنده حاکی‌ است، در کشور آمریکا بیش از ۹۵ درصد آلوئه کشت شده در جنوب این کشور یعنی ایالت تگزاس واقع است. عملکرد هر هکتار ۷-۵ تن برگ به طور ماهیانه است. برداشت آلوئه نوعی هنر محسوب می‌شود. زمان کوتاه بین برداشت و فرآوری جهت اطمینان از کیفیت بالای آلوئه، بحرانی و حساس است. شرکت‌های معتبر فعال در این زمینه بر روی روش برداشت دستی اجماع دارند، در روش دستی با قیچی باغبانی برگ را از قسمت پایین جداکرده و سپس با یک چاقوی تیز حاشیه برگ را از خارهای موجود تمیز می‌کنند