ساختمان و وسایل کشت بافت

احداث یک آزمایشگاه از اول یک کار پرهزینه است اما از نظر طراحی وانتخاب مواد ساختمانی بسیار انعطاف پذیر است. برای شروع یک آزمایشگاه تجاری بهتر است در یک ساختمان که از قبل وجود دارد، با تغییرات مناسب ایجاد شود. بعد از بررسی دقیق امکان و مخاطره اقتصادی، می‌توان یک ساختمان مستقل را ایجاد کرد. معمولا برای کار تحقیقاتی، آزمایشگاه کشت بافت در داخل ساختمان‌های موجود احداث شده و بسیاری از تاسیسات و تجهیزات با آزمایشگاه‌های دیگر مشترک است. یک ساختمان تحقیقاتی باید حداقل چهار اتاق داشته باشد: ۱- اتاق شستشو برای شستن وسایل شیشه ­ای، نگهداری مواد و اتوکلاو کردن، ۲- اتاق محیط برای تهیه محیط کشت، ۳- قسمت استریل برای دستکاری استریل و ۴- اتاق رشد و کشت برای نگهداری کشتها در شرایط محیطی مناسب. همچنین اتاق کشت باید دارای یک میز کار، میکروسکوپ برجسته بین و منبع مناسب نور، ترجیحا نور خنک (فیبر نوری) برای مشاهده و بررسی کشت ها باشد. کابینت انتقال استریل باید در اتاق کشت یا در اتاق خاص طراحی شده برای انتقال، قرار گیرد. در بسیاری از آزمایشگاه‌های تحقیقاتی در یک قسمت خلوت آزمایشگاه عمومی قرار می‌گیرد.

در صورتی که ساختمان باید احداث شود، بویژه برای آزمایشگاه تجاری، قرار دادن مجموعه دور از شهر برای اجتناب از آلودگی سنگین و لرزش وسایل نقلیه مناسب است. اما این کار ممکن است مستلزم رفت ‌وآمد کارکنان باشد. ساختمان باید به اندازه کافی در مقابل باران و باد محافظت شود؛ زیرا این‌ها هاگها ، کنه­ ها و تریپس­ها را منتقل می‌کنند. عایق کاری حرارتی ساختمان برای صرفه جویی انرژی جنبه دیگر مورد نیاز برای عملکرد مناسب است. یک روش قرار دادن قسمت انتقال و اتاق‌های رشد زیر سطح زمین است. در این صورت باید دقت شود که آزمایشگاه درمقابل چکه محافظت شود و تهویه کافی فراهم شود. روش جایگزین، این است که این دو اتاق می‌توانند دو جداره باشند و یا از آجر‌های مشبک که هوا در بین آنها محبوس می­شود، ساخته شوند که می‌توانند در طول تابستان تهویه شوند.

آزمایشگاه کشت بافت نیازمند مقدار زیادی آب باکیفیت خوب است. در مرحله طراحی باید توجه کافی به خود منبع آب و دفع فاضلاب بویژه در جایی که تجهیزات دفع وجود ندارند، با در نظر گرفتن قوانین شهرداری محل برای بهداشت و محیط زیست شود.

یک واحد کشت بافت باید ذخیره برق داشته باشد تا کشتها را از آلودگی در صورتی قطعی برق یا حذف بار آن در طول دستکاری استریل جلوگیری شود. کشت های ارزشمند ممکن است به علت شوک دما در اتاق رشد در طول قطع برق از بین بروند. می‌توان از یک ژنراتور با کلید خودکار استفاده کرد.

به همین اندازه مهم است که یک آزمایشگاه کشت بافت تمیز باشد و جابجایی مواد از یک قسمت به قسمت دیگر با حداقل عدول انجام شود. جداسازی «قسمت تمیز» متشکل از اتاق انتقال و اتاق رشد از «قسمتهای غیر تمیز» مطلوب و ضروری است و باید به عنوان« قسمت ممنوع» خارج از دسترس بازدیدکنندگان و افراد متفرقه باشد. برای رفت و آمد بین این دو قسمت بویژه در حالت تجاری، فرد باید قبل از ورود به قسمت ممنوع دست‌ها و پا‌های خود را بشوید و روپوش استریل بپوشد و کلاه بگذارد. معمولا استاندارد‌های بالای بهداشت باید حفظ شود.

تا حد امکان مواد ساختمانی در دسترس، تجهیزات دستگاه‌ها و وسایل بومی استفاده شود تا در هزینه صرفه‌جویی و سهولت نگهداری شود. خلاقیت و ساخت داخلی موجب کاهش هزینه خواهد شد .

استفاده از مطالب بالا بدون لینک سایت گلساران شمال ممنوع می باشد.

منبع: تیم گلساران شمال

ورمی کمپوست ، سرور لاوسون ، شمشاد ، سیکاس و…

 

مهندس علی ایرانمهر

جهت خرید با شماره ۰۹۱۱۳۴۸۴۴۷۰ تماس بگیرید.

ورمی کمپوست ، سرور لاوسون ، شمشاد ، سیکاس و…

photo_2016-01-22_21-36-21

photo_2016-01-22_21-36-16

photo_2016-01-22_21-36-36

photo_2016-01-22_21-36-48

کوکب

کوکب Dahlia به خانواده Asteraceae و جنس Dahlia تعلق دارد و بومی مکزیک ، آمریکای مرکزی و کلمبیا است. کوکب گیاهی علفی با ریشه ژوخه‌ای است . درجنس این گیاه حداقل ۳۶ گونه گیاهی وجود دارد اما نمونه هایی که امروزه مورد استفاده قرار میگیرند معمولا با استفاده از برنامه های دو رگه گیری بدست آمده اند. ارتفاع ساقه های این گیاه بسیار متنوع و از حدود ۳۰ سانتیمتری الی ۲٫۴-۱٫۸ متری است. چنین انواعی نیاز به قیم مناسب دارند تا بتوانند به شکل مستقیم رشد کرده و ساقه گل آنها مستقیم بایستد.

شکل گلهای این گیاه نیز متفاوت و متنوع است. از گلهایی کوچک به قطر ۵ سانتیمتر تا گلهایی بزرگ به قطر ۳۰ سانتیمتر در بین این گیاهان وجود دارند و رنگهای متنوعی همانند سفید, زرد, قرمز, ارغوانی , گل بهی و … در بین آنان مشاهده میشود. گلهای این گیاه معمولا معطر نیست و فصل تابستان زمان شکوفایی آنها است.گلهای این گیاه نیز همانند سایر گیاهان متعلق به خانواده Asteraceae دارای دو نوع گلچه است. گلچه های شعاعی Ray Floret که در قسمت بیرونی گل قرار دارند و در واقع به شکل عامیانه همان گلبرگهای گل محسوب می شوند و گلچه های میانی(زبانه ای) Disc Floret که در بخش میانی گل قرار دارند .

تقسیم بندی کوکبها برا اساس اندازه گل

  • اندازه عظیم Giant با قطر گل بیش از ۲۵ سانتیمتر
  • اندازه برزگ Large با قطر گل ۲۵-۲۰ سانتیمتر
  • اندازه متوسط Medium با قطر گل ۲۰-۱۵ سانتیمتر
  • اندازه کوچک Small با قطر گل ۱۵-۱۰ سانتیمتر
  • اندازه مینیاتورMiniature با قطر گل ۱۰-۵ سانتیمتر
  • اندازه میگنون Mignonبا قطر حداکثر ۵ سانتیمتر

تقسیم بندی بر اساس شکل گل

  1. شکل رسمی دکوری Formal Decorative Dahlia با شکلی گرد پهن و گلبرگهایی که منظم در کنار هم هستند.
  2. شکل غیر رسمی دکوری Informal Decorative Dahlia با گلبرگهایی حالت دار و موجی که به شکل نامنظوم قرار گرفته اند .
  3. کوکبهای نیمه کاکتوسی Semi-cactus Dahlia گلچه های شعاعی این نوع از گلها می توانند که تا حدد ی نوک تیره و باریک هستند می توانند به شکل مستقیم قرار بگیرند یا کمی به شکل عقب برگشته باشند و موجدار نیز باشند.
  4. کوکب کاملا کاکتوسی Straight-cactus Dahlia گلچه های شعاعی به شکل منظم در کنار هم قرار دارند
  5. کوکب دندانه دار Laciniated Dahlia بر روی گلچه ها دندانه و یا شکافهایی مشاهده می شود.
  6. کوکبهای نیلوفر آبی Waterlily Dahlia گلچه ها پهن و فنجانی شکل است .
  7. کوکب گریبانی Collarette Dahlia یک ردیف گلچه های شعاعی گلچه های کوتاه تر را احاطه کرده است.
  8. کوکب شقایقی Anemon Dahlia گلچه های شعاعی متراکم در اطراف مرکز کروی گلچه های لوله ای قرار دارند.
  9. کوکب توپی (پومپون)Ball, Pompon Dahlia گلها همانند توپی کوچک هستند
  10. کوکب تک Single Dahlia یک ردیف از گلبرچه های شعاعی دارد.
  11. کوکب ارکیده ای Orchid Dahlia یک ردیف از گلچه های شعاعی دارد که لبه های آنان به طرف داخل برگشته اند.

کوکب

تصویر فوق: مثالهایی از تقسیم بندی گلهای کوکب بر اساس شکل گل(توضیح مختصر هر شماره در قسمت بالا آورده شده است)

ریشه ژوخه ای Touberous Root چیست ؟

همانطور که اشاره کردم گیاه کوکب بخشی زیرزمینی به نام ژوخه دارد . ژوخه در اصل ساقه تغییر شکل یافته ای است که به شکل اندامی برای ذخیره مواد غذایی گیاه عمل می کند و به همین دلیل نسبت به ساقه معمولی گیاه قطر بیشتری دارد و در زیر زمین نیز قرار میگیرد. حال در برخی از گیاهان قسمتهایی از ریشه حاوی مواد ذخیره ای میشوند و به همین دلیل متورم می شوند که به چنین ریشه هایی ریشه های ژوخه ای (غده ای) گفته می شود . کوکب یکی از گیاهانی است که چنین ریشه هایی دارد .

ریشه کوکب

تصویر فوق: ریشه های ژوخه ای کوکب

شرایط محیطی و نیازها

آبیاری: در طی فصل رشد به رطوبت کافی در خاک نیاز دارند. بهتر است زمانی گیاه را آب دهید که سطح خاک تا حدودی خشک شده باشد . آبیاری بیش از اندازه می تواند منجر به پوسیدگی ریشه ژوخه‌ای و از بین رفتن تمامی گیاه شود

دما: این گیاه به هیچ عنوان مناسب سرما و دمای زیر صفر نیست و از بین می رود. بخصوص گیاهان جوان که تازه از خاک بیرون آورده اند به سرمای دیررس بهاره حساس هستند و از بین می روند. بنابراین زمان کاشت این گیاه را به بعد از رفع شدن آخرین سرمای بهاره موکول کنید. به عنوان مثال بهتر است که دمای شبانه هوا بالای ۱۵٫۵ درجه و درجه خاک بالای ۱۰ درجه باشد و بعد اقدام به کاشت و یا انتقال گیاهان به فضای آزاد کرد. در طی فصل گرما نیز با افزایش دما به بیش از ۳۲ درجه بهتر است که مکان گیاه از سایه بخصوص در بعد از ظهر برخوردار باشد.گرمای بیش از اندازه هوا از عوامل کاهش گلدهی این گیاه است.

نور: کوکب به مکانی با نور مستقیم آفتاب به حداقل ۸ ساعت نیاز دارد. اما بهتر است که این نور در طی صبح گاه تا حدود ساعت ۳ برای آن تامین شود و در طی عصر هنگام، مکان کاشت این گیاه از مقداری سایه برخوردار باشد. این مسئله بخصوص در طی ماه های گرم تابستان به رشد بهتر گیاه کمک خواهد کرد. وجود نور مستقیم از صبح تا عصر بخصوص هنگامی که هوا گرم نیز هست، موجب سوختگی حاشیه و نوک برگها و گلبرگها خواهد شد. همچنین در روزهای گرم تابستان به پخش کردن لایه ای به ضخامت ۱۰-۷ سانتیمتر خاک برگ در اطراف تنه اصلی گیاه ، به خنک ماندن خاک و ریشه های این گیاه کمک کنید.البته توجه داشته باشید که این روش می تواند منجر به جذب و جمع شدن حلزونها و لیسه ها در اطراف گیاه نیز بشود بنابراین از این روش زمانی استفاده کنید که گرمای هوا و وجود نور مستقیم بیش از اندازه برای گیاه آزار دهنده باشد. کمبود نور نیز موجب علفی و نازک شدن ساقه و برگها و عدم گلدهی این گیاه خواهد شد.

خاک: خاکی غنی با زهکش خوب که اضافه آب را از خود عبور می دهد برای این گیاه مناسب است . همچنین وجود مواد ارگانیک به رشد این گیاه کمک می کند بنابراین می توان از موادی همانند خاک برگ، کود بسیار پوسیده گاوی، پیت موس در مخلوط خاکی استفاده کرد و شن را نیز برای افزایش زهکش خاک استفاده کرد. در طی فصل رشد نیز می توان هر ماه یک مربته از کودهایی با میزان نیتروژن پایین تر از فسفر و پتاسیم همانند فرمولهای ۱۰-۱۰-۵ و ۲۰-۲۰-۱۰ استفاه کرد. زیاده روی در کوددهی بخصوص وجود نیتروژن زیاد برای این گیاه مانع از گلدهی و همچنین پوسیدگی ریشه ژوخه‌ای می شود. کوددهی را از زمانی که گیاه ۴-۳ جفت برگ دارد می توان آغاز کرد و در اواخر فصل تابستان آنرا متوقف کرد.

کاشت ریشه ژوخه‌ای : همانطور که در قسمت دما نیز اشاره کردم هنگامی که قصد کاشت ریشه ژوخه‌ای این گیاه را دارید باید دمای خاک در حدود ۱۰ درجه باشد و دمای هوا نیز به خصوص در طی شب به زیر ۱۵٫۵ درجه نزول نکند. اگر قصد کاشت ریشه ژوخه‌ای را در خاک باغچه دارید مکانی را انتخاب کنید که روزانه و بخصوص در طی صبح از ۸-۶ ساعت نور برخوردار باشد و از آفتاب بعد از ظهر و وزش باد نیز در امان باشد. قبل از کاشت بهتر است که خاک محل را تا عمق حدود ۵۰-۴۰ نرم کنید و با خاک برگ و یا کود بسیار پوسیده دامی مخلوط کنید . ریشه ژوخه‌ای در عمق ۲۰-۱۵ سانتیمتری کاشته می‌شوند و بین ریشه ژوخه‌ای ها نیز با توجه به ارتفاع کل گیاه فاصله در نظر گرفت یعنی فاصله بین ریشه ژوخه‌ای ها یک دوم تا یک سوم ارتفاع نهایی یک گیاه بالاغ است . هنگام کاشت ریشه ژوخه‌ای را به شکل افقی و به گونه ای در خاک قرار دهید که جهت جوانه های موجود روی ریشه ژوخه‌ای به سمت بالا (به سمت سطخ خاک) باشد. برخی از پرورش دهندگان ترجیح می دهد که بعد از کاشت ریشه ژوخه‌ای خاک را آبیاری کنند و سپس به مدت چند روز عمل آبیاری را انجام نمی دهند و اعتقاد دارند که با این کار ریشه زایی گیاه تحریک می‌شود. البته مانع از خشک شدن کامل خاک شوید. زمانی که جوانه ها بر روی خاک پدیدار شدند می توان برنامه منظم آبیاری را اجرا کرد. همچنین هنگامی گیاهان را آب دهید که سطح خاک تا حدودی خشک شده باشد .مقدار آبیاری نیز در حدی باشد که خاک تا عمق ۳۰ سانتیمتری مرطوب شود. حدود ۸ هفته بعد از کاشت گیاه به مرحله گلدهی می رسد.

کاشت کوکب

تصویر فوق: گاهی لزومی ندارد که ریشه های را خیلی مورد تقسیم قرار دهیم . میتوان ریشه ها را به شکل انبوه تری نیز کاشت کرد.(به مبحث تکثیر با روش تقسیم در قسمتهای زیرین مراجعه کنید)

کاشت ریشه ژوخه‌ای در گلدان: اگر گلدان به اندازه کافی بزرگ باشد می توان کوکب را در گلدان نیز پرورش داد به همین منظور گلدانهایی که کمتر از حدود ۳۵ سانتیمتر قطر و عمق دارند مناسب کاشت این گیاهان نیستند. هر مقدار که نمونه کوکب انتخابی شما بلند قامت تر باشد به گلدان بزرگتری نیز نیاز داریم. به یاد داشته باشدی که هر مقدار گلدان کوچکتر باشد باید با فاصله زمانی کوتاه تری نیز گیاه را آبیاری کرد زیرا خاک گلدان کوچک زودتر از گلدان بزرگتر خشک مس شود.

زمستان گذرانی ژوخه ها : در مکانهایی که در زمستان یخبندان وجود ندارد ریشه های این گیاه را میتوان در خاک باقی گذاشت و بدین طریق حداقل تا ۴-۳ سال از زیبایی این گیاه در فصول بهار و تابستان بهره برد . اما به هر حال بهتر است که به ضحامت ۱۵-۷٫۵ سانتیمتر بر روی سطح خاک از مواد ارگانیک همانند خاک برگ استفاده کرد تا میزان محافظت ژوخه ها در برابر سرمای زمستان بیشتر شود. اما اگر به دلیل سرمای هوا لازم است که ژوخه ها را از خاک درآوریم بهتر است که حدود ۳۰ روز قبل از فرارسیدن یخبندان این کار را انجام دهیم . بهتر است که ابتدا به شکل تدریجی از آبیاری کم کنیم سپس ساقه ها را از ارتفاع ۲۰-۱۵ سانتی قطع کنیم (بعد از درآوردن ژوخه ها این قسمت از ساقه را نیز میتوان قطع کرد) . بعد ریشه های گوشتی را از خاک در آوریم. آنها را باید تمیز کرد و ابتدا ۳-۲ روز در مکانی خشک و به دور از نور افتاب قرار داد تا رطوبت اضافه خود را از دست بدهد. سپس ژوخه ها را میتوان در جعبه های چوبی و یا سینی و یا کیسه های پلاستیکی به تنهایی و یا در میان پیت موس و یا شن در محیطی که ۷-۵ درجه (حداکثر ۱۰ درجه ) دما دارند نگهداری کرد . دمای بیشتر موجب چروکیده ژوخه ها و دمای کمتر موجب سرمازدگی و پوسیدگی آنان خواهد بود . با فرارسیدن فصل بهار می توان غده ها را در صورت لزوم ابتدا تقسیم کرد و سپس آنها را در مکان مورد نظر کاشت.

تکثیر: گیاه کوکب را می توان از طریق ریشه ژوخه‌ای آن تکثیر کرد. یعنی در اوایل فصل بهار و زمانی که جوانه ها ی گیاه حدود ۳-۲ سانتیمتر هستند نسبت به تقسیم ریشه ژوخه‌ای اقدام کرد و هر قسمت را در مکانی جدا گانه کاشت کرد . البته عمل تقسیم را میتوان در زمان بیرون آوردن ژوخه ها از خاک یعنی در اواسط-اواخر فصل پاییز نیز انجام داد اما در اوایل فصل بهار مکان قرار گیری جوانه ها بر روی ژوخه را بهتر می توان تشخیص داد. وجود یک جوانه بر روی قطعات جدا شده از ژوخه مادری ، ضروری است و برای اطمینان از حضور جوانه نباید قسمت متورمی که در انتهای یک ژوخه قرار گرفته است و با نام تاج شناخته می شود حذف شود.

کوکب از طریق بذر نیز تکثیر میشود . بذرها را در اوایل بهار میتوان کاشت . عمق کاشت بذرها حدود ۶-۳ میلیمتر است و برای کاشت آنها میتوان از مخلوط خاک برگ+ پرلایت و یا کوکوپیت + پرلایت و یا هر مخلوط سبک دیگری که علاوه بر زهکش مناسب رطوبت را نیز به خوبی می تواند در خود نگهدارد استفاده کرد. بعد از کاشت بذرها می توان برای آبیاری از عمل افشانه و غبار پاشی آب استفاده کرد تا بذرها به دلیل جریان آب جابجا نشوند. همچنین برای حفظ رطوبت بیشتر میتوان بر روی مکان کاشت بذرها پلاستیکی شفاف کشید. مراقب عدم خشک شدن و همچنین آبیاری بیش از اندازه بذرها باشید. در دمای ۱۸ درجه سانتیگراد حدود ۲۱-۷ روز طول می کشد تا بذرها جوانه زنند. بعد از جوانه زنی بذرها و زمانی ۴-۳ جفت برگ داشتند (حدود اواسط تا اواخر اردیبهشت ) می توان گیاه را از مکان اولیه درآورد و در مکان بعدی کاشت کرد.

گیاهچه کوکب

تصویر فوق: گیاه حاصل از رویش بذر در مراحل بزرگتر

آفات و بیماری: شته ، تریپس و کنه تار عنکبوتی از جمله آفات شایع این گیاه هستند از بین بیماری ها نیز میتوان به سفیدک پودری اشاره کرد که برگها با لایه ای گرد مانند و سفید پوشانده می شوند. کپک بوترتیس بیماری قارچی دیگری است که موجب چروکیدگی گلها و غنچه ها و پوشیده شدن آنها با لایه ای خاکستری- سفید می شود . در بیماری زنگ گیاهی کوکب لکه های بیشمار و کمرنگی روی برگها شکل میگیرد. در بیماریهای ویروسی برگها بدشگل و پیچیده می شوند و رگه های زرد رنگ بر روی پهنه برگها شکل میگیرد. در بیماری گال طوقه نیز ساقه ها نرم و قسمتی از آنان متورم می شوند.

هرس: در مورد گیاهان کوکب درشت گل ، معولا عمل حذف جوانه به منظور درشت تر شدن جوانه گل انتهایی صورت می گیرد یعنی بجز جوانه گل انتهایی مابقی جوانه های گل موجود روی ساقه گل حذف میشوند البته این عمل اکثر در مورد کوکبهای گلخانه ای انجام میشود و در مورد کوکبهای فضای سبز اغلب به تمامی جوانه های گل اجازه رویش داده میشود. عمل دیگر حذف گلهای پژمرده است این کار باعث می شود که انرژی گیاه صرف تولید گلهای جدید و طولانی شدن دوران گلدهی گیاه شود .

کوکب 2

گل کوکب

منبع : وبلاگ باغبانی سبز با اندکی تغییرات

کوکب کوهی

کوکب کوهی Rudbeckia به خانواده Asteraceae تعلق دارد و بومی آمریکای شمالی است . این گیاهان ۲۳ گونه مختلف دارند که برخی از آنان به دلیل داشتن گلهایی زیبا مورد توجه دوستداران گلها و گیاهان قرار گرفته اند. کوکب کوهی گیاهی علفی و یکساله است که البته انواع چندساله نیز در بین آنان وجود دارد. این گیاهان بین ۵۰ سانتیمتر تا ۳ متر ارتفاع دارند و برگهایشان ۵ الی ۲۵ سانیتمتر طول دارند. گلها معمولا زرد – طلایی یا گاهی نارنجی رنگ هستند و مرکز آنان مشکی رنگ است.

 

همانطور که در مقدمه اشاره شد این گیاه در حدود ۲۳ گونه دارد که در بین انان گونه R. hirta از جمله محبوبترین آنان است که علاوه بر گلهای زیبایی که دارند به دلیل فصل گلدهی نسبتا طولانی خود محبوب شده اند. گلدهی این گیاهان از اواسط بهار شروع می شود و تا پاییز یعنی زمانی که شرایط آب و هوایی دیگر به آن اجازه ندهد ادامه دارد.از نامهای انگلیسی این گیاه می توان به Black-eyed susan, cone flower, yellow cone flower, nigger daisy اشاره کرد.

توجه: اگرچه این گیاه را کوکب کوهی می نامیم اما به یاد داشته باشید که این گیاه با گیاه کوکب متفاوت است اگرچه به یک خانواده گیاهی تعلق دارند اما جنس آنان در علم گیاهشناسی متفاوت است.

 

شرایط محیطی

آبیاری: این گیاهان خشکی خاک را نسبتا تحمل می کنند یعنی لزومی ندارد که خیلی مراقب آبیاری آنان باشیم و زمانی که سطح خاک خشک شد می توان آنها را آبیاری کرد. البته خشکی کشیدن بیش از اندازه موجب رشد ضعیف و گلدهی اندک آنان و خشن شدن بافت برگها می شود. از طرفی ابیاری بیش از اندازه و خیس ماندن طولانی مدت خاک می تواند موجب پوسیدگی ریشه ها و قسمت پایین ساقه ها ، زرد شدن برگها و از بین رفتن گیاه شود. بنابراین می توان گیاهان جوانی را که به تازگی کاشته ایم در ماه اول هر هفته یک مرتبه آبیاری کنیم و پس از گذشت یک ماه و بزرگتر شدن گیاهان میتوان فواصل آبیاری را افزایش داد. هنگام آبیاری نیز بهتر است مقدار آبی را استفاده کرد که خاک تا عمق حدود ۱۵ سانتیمتری خیس و مرطوب شود.

 

نور: به مکانی با حداقل ۸-۶ ساعت نور مستقیم آفتاب نیاز دارد. اگر منطقه شما خیلی گرم است بهتر است که گیاه را در جایی بکارید که تا حدود ۲ بعد از ظهر آفتاب باشد و بعد از آن از سایه برخوردار باشد تا گرما و نور شدید آفتاب به ضرر گلدهی گیاه تمام نشود. نور کم محیط و سایه بیش از اندازه موجب کاهش گلدهی این گیاهان خواهد شد. همچنین احتمال شیوع بیماری های قارچی در شرایط سایه که بخصوص رطوبت نیز زیاد است ، بیشتر می باشد.

 

دما: انواع چندساله کوکب کوهی نسبت به سرمای زمستانی مقاوم هستند و حتی تا ۳۵- درجه سانتیگراد سرما را تحمل می کنند. نسبت به گرمای هوا مشکل خاصی ندارند اما اگر در منطقه ای با تابستنهای گرم زندگی می کنند این گیاه را در جایی بکارید که از ظهر به  بعد از سایه برخوردار باشند. دمای زیاد هوا به همراه نور شدید می تواند خشکیدگی نوک و حاشیه برگها را به همراه داشته باشد.

 

خاک : کوکب کوهی نسبت به خاک سختگیر نیست و حتی در خاکهایی که از نظر مواد غذایی فقیر محسوب می شوند رشد و گلدهی دارند. بنابراین در خاک معمولی باغچه می توان آنرا کاشت کرد اگر خاک بافتی سنگین و یا خیلی سبک دارد می توان با مقداری خاک برگ و یا کود بسیار پوسیده دامی  آنرا مخلوط کرد تا شرایط بافتی آن بهتر شود.  فاصله بوته ها از هم در حدود ۴۵-۳۰ سانیتمتر است . البته این گیاه با تراکم کاشت بالا نیز به خوبی کنار می آید اما اگر این فاصله رعایت شود از رشد و گلدهی بهتری برخوردار خواهد بود. اگر گیاه را به شکل یکساله استفاده کنیم و اگر در زمان آماده سازی خاک از خاک برگ یا کود پوسیده دامی استفاده کنیم  نیازی به کوددهی به این گیاهان نیست اما در صورت فقیر بودن خاک و برای کوددهی می توان از فرمولهای ۱۰-۱۰-۱۰ استفاده کرد و هر ۶-۴ هفته یکبار این گیاهان را کوددهی نمود .

 

تکثیر: یکی از آسانترین راه های تکثیر این گیاه کاشت بذر آن است که در ابتدای  بهار روی می دهد. اگر در کاشت بذرها دیر اقدام کنیم احتمال دارد که این گیاهان نیز به گل نروند و یا گل اندکی تولید کنند.  توجه کنید که این گیاه به شکل خود به خود بذرهایش را در پای گیاه می ریزد و بنابراین حتی در مورد انواع یکساله این گیاه هر سال از همان مکان گیاهان جدید می روید و همانند این است که گیاهی چند ساله را داریم. بذرها را در مخلوط خاک برگ +خاک می توان کاشت و لایه ای نازک از خاک برگ که آنرا سرند و الک کرده ایم به ضخامت حدود ۵-۳ میلیمتر بر روی بذرها قرار می‌دهیم . سطح خاک را می توان با افشانه و اسپری آب مرطوب نگهداشت . دمای مناسب ۲۴-۲۱ درجه است و بذرها در طی ۳-۲ هفته جوانه می زنند و از زمان کاشت بذر تا بدست آمدن گیاهی که می تواند گل بدهد حدود ۲ ماه طول می کشد. برخی از انواع این گیاه که چند ساله هستند را می توان با استفاده از قلمه نیز تکثیر کرد البته لازم به ذکر است که تکثیر این نوع از کوکبهای کوهی با بذر آسانتر است . روش کار بدین صورت است که در ابتدای فصل بهار از ساقه های بدون گل باید استفاده شود . طول ساقه مناسب ۲۰-۱۵ سانتیمتر است . برگهای پایینی را از یک دوم پایین ساقه جدا می کنیم و حداقل یک سوم طول ساقه در بستر کاشت فرو می روند. استفاده از هورمون ریشه زایی به تولید ریشه قلمه این گیاهان نیز کمک می کند .   قلمه ها در مخلوطی از خاک برگ+شن کاشته می شوند و ظرف محتوی قلمه را در مکانی روشن اما به دور از نور مستقیم آفتاب با دمای حدود ۲۱ درجه قرار می دهیم . غبارپاشی برگها و یا کشیدن پلاستیک بر روی سطح آنان موجب افزایش رطوبت در اطراف برگها و افزایش شانس ریشه زایی قلمه ها می شود. نباید اجازه داد که سطح خاک خشک شود. اگر تمامی شرایط مهیا باشد ریشه زایی قلمه های این گیاه ۴-۲ هفته طول می کشد. گیاهان چندساله را نیز می توان با کمک روش تقسیم بوته در اواخر زمستان و یا اوایل بهار تکثیر کرد. البته فاصله دو عمل تقسیم در مورد یک گیاه در حدود هر ۴-۳ سال است .

 

هرس: در طی فصل رشد جدا کردن گلهای پژمرده به گلدهی بیشتر این گیاه و طولانی تر شدن فصل گلدهی کمک می کند. همچنین انواع چندساله را می توان با فرارسیدن فصل سرما یعنی انتهای پاییز از نزدیکی سطح زمین هرس کرد و ساقه ها را کاملا قطع کرد و سپس با ریختن لایه ای از خاک برگ به ضخامتی که روی این ساقه ها را بپوشاند آنها را از سرمازدگی زمستانه می توان محافظت کرد.

 

آفات و بیماری: خوشبختانه این گیاه چندان به بیماری ها و آفات مستعد نیست. در رابطه با آفات گاهی لاروهای حشرات مشکلاتی از نظیر خوردن برگها و ساقه های جوان این گیاهان بوجود می آورند. شته و حلزونها نیز از دیگر آفات هستند . از بیماری ها نیز می توان به سفیدک پودری ، بیماری زنگ و لکه برگی های قارچی و باکتریایی اشاره کرد.

منبع : وبلاگ باغبانی سبز با اندکی تغییرات

گل راعی

گل راعی بوته ای همیشه سبز از خانواده Hypericaceae میباشد که بومی جنوب شرقی اروپا و جنوب غربی آسیا است.

این گیاه که دارای گلهای زرد و بسیار زیبا میباشد در بریتانیا و استرالیا و کوههای srtrandja به وفور یافت میشود .

گفته می شود که گیاه گل راعی نام انگلیسی خود را از نام شوالیه های سنت جان گرفته است که از آن در میادین جنگ های صلیبی برای مداوای زخم استفاده می کردند.

این باور وجود داشت که این گیاه دافع ارواح خبیث است و به همین دلیل دیوانگان را وادار به خوردن دمکرده آن می کردند.

این گیاه در نقاط خشک، مرغزارها و مراتع آفتاب گیر می روید.

در کشور ما گل راعی در نواحی مختلف البرز، کرج، راه چالوس، شمال ایران، گیلان، لاهیجان، طالش، خراسان، بروجرد، کوه الوند و نهاوند می روید.

گل راعی گیاه پوششی مناسب و زیبایی میباشد.

نامهای فارسی دیگر این گیاه به شرح زیر میباشد:

علف چای، هوفازیقون،گل شهناز

گیاهی است پایا، فاقدکرک، با ساقه ایستاده.

ارتفاع گیاه بسته به شرایط محیطی تعیین می شودولی معمولا حدود ۱ متر بلندی دارد و بین ۱ تا ۲ متر گستردگی آن میباشد.

برگهای تخم مرغی، دراز، پهن، در سطح زیرین کم رنگ، شامل نقاط شفاف سوراخ مانند با حاشیه ای سیاه و به تعداد فراوان که در واقع کیسه های ترشحی مملو از اسانس هستند.

گل ها به رنگ زرد درخشان و نسبتاً بزرگ میباشند (بین ۳ تا ۵ سانتیمتر قطر گلها میباشد.)

دارای پنج گلبرگ می باشند و پرچمهای زرد متعددی دارند فصل گلدهی گیاه ازاواخر اردیبهشت تا اواخر مهرماه است.

گلها کمی معطر و بسیار زیبا هستند.

در گلبرگها نقاط ریز یا خطوط تیره که عبارتند از غده های ترشحی محتوی شیره قرمز مایل به قهوه ای دیده می شود.

میوه به صورت کپسول به ابعاد۱٫۵ میلی متر و ریشه به طول ۷۰سانتی متر می باشد.

گل راعی گیاهی دارویی است و بخش های دارویی این گیاه اوایل تابستان جمع آوری می گردد.

قسمت مورد استفاده:

سرشاخه های گلدار تازه یا خشک شده گیاه

سرشاخه ها را باید در زمان گلدهی از گیاه چید. در این هنگام طعم آن تلخ ،کمی قابض و به طورملایم شور است.

اگر در بین انگشتان فشرده و له شود ،بوی معطر و رزینی ازآن استشمام می شود.

نگهداری از این گیاه بسیار ساده میباشد و به شرح زیر است:

خاک مناسب:خاک آهکی و یا ماسه ای خوب زهکشی شده .( به طور کلی این گیاه توانایی رشد در اکثر خاکها را دارد.)

آبیاری: به طور متوسط صورت پذیرد.

نور: در آفتاب کامل و یا نیمسایه قرار گیرد .(در آفتاب کامل گلدهی گیاه بیشتر خواهد بود.)

دما:دمای بین ۱ تا ۲۱ درجه دمای مناسبی است به طور کلی گیاه تحمل خشکی و گرما را دارد ولی تحمل سرما را ندارد.

هرس: سالانه در اوایل بهار بهتر است هرس شود.

خواص گل راعی:

مصرف گل راعی فقط برای افراد بزرگ‌سال است علاوه بر این نباید این گیاه را بدون نظر متخصص بیش از ۱۵ روز مداوم مصرف کرد.

این گیاه خواص ضدافسردگی دارد و زمانی که شما به اصطلاح دل و دماغ ندارید و به نوعی دنیا را تیره و تار می‌بینید کمکتان می‌کند.

از این گذشته باید توجه داشته باشید که اگر داروی دیگری مصرف می‌کنید امکان تداخل دارویی وجود دارد. اگر مشغول مصرف داروهای زیر هستید از مصرف گل راعی اجتناب کنید:

سیکلوسپورین، دیگوکسین، تئوفیلین، کاربامازپین، فنی توئین، قرص‌های ضدبارداری، داروهای ضدافسردگی، داروهای ضدمیگرن.

روش مصرف

* می‌توانید گل خشک این گیاه را به صورت دم کرده میل کنید. برای این کار دو تا چهار گرم از گل خشک این گیاه را دم کرده و روزانه سه بار میل کنید. (جمعاً شش تا دوازده گرم در روز).

* می‌توانید از تی‌بگ‌های تهیه شده از این گیاه استفاده کنید. هر تی‌بگ را در یک لیوان آب انداخته و میل کنید. روزانه سه بار می‌توانید از این تی‌بگ‌ها استفاده کنید.

* این گیاه به صورت قرص یا کپسول نیز به فروش می‌رسند اما توصیه می‌کنیم قبل از مصرف آن به پزشک مراجعه کنید و از مصرف خودسرانه‌ی هرگونه‌ی دارو خودداری کنید.

البته قطره و تنتور این گیاه نیز وجود دارد که می‌توانید با توجه به علائم افسردگی‌تان و البته با نظر متخصص به میزان لازم مصرف کنید.

توجه داشته باشید اگر چه گل راعی درمان مناسبی برای افسردگی‌های خفیف محسوب می‌شود استفاده‌ی طولانی مدت از آن می‌تواند موجب بازگشت به حالت اولیه شود.از گیاه جداکرد که در حال طراوت یعنی قبل از پلاسیده شدن باشند.

تکثیر این گیاه به ۲ روش امکان پذیر است:

۱- قلمه چوب نرم ۲- کاشت دانه

قلمه زدن باید در فصل تابستان صورت پذیرد.

دانه ها را میتوان مستقیما در بهار یا تابستان در باغچه بکارید و حدود ۲۵ تا ۳۰ روز بعد ،جوانه زنی انجام میشود.

 برای کنترل فرسایش ، گیاهی مناسب برای کاشت در دامنه ها میباشد.

منبع: سایت تبیان

سابقه مصرف و اهمیت اقتصادی آلوورا

پاپیروس‌های مصر باستان و لوح‌های گلی بین‌النهرین (۲۱۰۰ قبل از میلاد) آلوئه را به‌عنوان دارویی برای درمان عفونت‌ها، درمان مشکلات پوستی و ملین (Laxative) شرح داده‌اند. آلوئه توسط بقراط و پزشکان عرب مورد استفاده قرار می‌گرفت و توسط کاشفان اسپانیایی به نیمکره غربی برده‌شد. آلوئه هم‌چنین در طب سنتی چین به‌عنوان ملین بکار می‌رفت و خواص مرطوب کنندگی ژل آن مورد توجه بوده است. در طب سنتی هند در مصارف خارجی، اغلب همراه با ریشه‌ی شیرین‌بیان، در مورد اگزما و در مصارف داخلی به عنوان ملین، ضد انگل‌های روده‌ای، درمان هموروئید و محرک رحم (تنظیم کننده قاعدگی) مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
ژل تازه‌ی پارانشیمی در مرکز برگ شفاف بوده و برخی اوقات به‌صورت کنسانتره آلو‌ورا، خشک شده و یا همراه با آب و عصاره شیرین شده یک نوع میوه برای تهیه انواع نوشیدنی‌های آلوورا به‌کار می‌رود. شیرابه‌ی مایع و چسبناکی که از برگ‌های بریده‌ی گیاه حاصل می آید دارای آنتراکینون‌های ملین است. ژل آلوورا دارای خواص و فعالیت‌های بیولوژیکی و فیزیولوژیکی متنوعی است. در آزمایشی جهت بررسی کاهش اثرات مخرب اشعه ماوراء بنفش روی ۲۰ نفر با استفاده از ژل آلوورا، تولید نوعی رنگیزه روی پوست گزارش شده است. قابل به ذکر است که ژل آلوئه فقط بخشی از ترمیم زخم، نه ترمیم کامل آنرا به عهده دارد و عوامل دیگری نیز در این رابطه نقش دارند. گلهای زرد و نارنجی رنگ گیاه فاقد مصارف درمانی هستند. ژل آلوئه ۵۰ درصد وزن برگ را تشکیل می‌دهد و یک گیاه ۴-۳ ساله قادر است ۱۵ کیلو ژل در هر سال تولید نماید. عملکرد اقتصادی گیاهان تا چهار سالگی افزایش یافته و بعد از آن رو به کاهش می‌گذارد، اما تولید ژل تا ده سالگی و حتی بیشتر ادامه دارد لیکن از نظر اقتصادی در سطح پایین‌تر قرار دارد.
استفاده از برگ و فرآورده های گیاه آلوورا روز به روز در حال افزایش است. امروزه از این ژل های موجود در برگ این گیاه در تولید انواع محصولات از جمله نوشابه، کمپوت، آدامس، انواع کرم های زیبایی و بهداشتی، صابون، شامپو و ده ها فرآورده دیگر استفاده می-شود. بر اساس اعلام iasc فروش ماده خام آلوورا سالیانه بالغ بر ۱۰۰ میلیون دلار و فروش محصولاتی که در آن از آلوورا استفاده می شود بالغ بر ۱۲۰ میلیارد دلار است. این حجم از گردش مالی، تولید و فرآوری گیاه آلوورا در کشور را ضروری می نماید.
کشور ما دارای رویشگاه های طبیعی آلوئه در مناطق جنوبی کشور (بوشهر) است. بنابراین با توجه به تحمل این گیاه به دمای بالا و خاک های نیمه شور، می توان نسبت به گسترش کشت این گیاه در این مناطق اقدام نمود. با توجه به این که کارخانه های فرآوری باید در منطقه تولید این گیاه احداث شوند لذا می توان نسبت به اشتغال زایی و افزایش تولید ناخالص در این مناطق اقدام نمود. خوشبختانه در سالهای اخیر توجه به کشت آلوورا در ایران به ویژه در استان بوشهر افزایش یافته است. در استان های جنوبی و مناطقی همچون جیرفت کشت آلوورا در فضای آزاد انجام می شود ولی در شمال، مناطق مرکزی، اصفهان و سایر مناطق کشور لازم است کشت آلوورا در شرایط گلخانه انجام شود.
به دلیل فرآوری نشدن و یا محدود بودن کارخانه های فرآوری ژل آلوورا در داخل کشور، استفاده از این محصول عموما به فروش و استفاده از برگ خام محدود شده است. انواع کرم، صابون، شامپو، نوشابه، کمپوت و سایر محصولات ساخته شده از آلوورا از خارج وارد می شود. اخیرا یک نوع شربت خوراکی و چند نوع محصول آرایشی توسط یک شرکت تولید کننده گیاهان دارویی به بازار عرضه شده است. در ایران با توجه به شناخت روز افزون خواص درمانی و آرایشی بهداشتی گیاه آلوورا، احتمال دارد که در آینده نزدیک شرکت های متعددی نسبت به فرآوری آن اقدام نمایند.

 استفاده از مطالب بالا فقط با ذکر منبع بلامانع است.

سیکاس

سیکاس ها گیاهانی دو پایه و کم رشد هستند.از انها  یک   تیره با چند جنس و گونه های متعدود بدون هیچ تغییری با تکامل از تریاس(دوره های زمین شناسی حدودا ۲۰۰ میلیون سال پیش،عصر دایناسورها) تاکنون باقیمانده است.سیکاس های کنونی درخت یا درختچه هایی با ساقه ضخیم و غده ای هستند.برخی از جنس های انان مانند زامیا و استانژریا ساقه های زیر زمینی دارند.ساقه ی سیکاسها مانند نخل ها ستونی شکل،بدون انشعاب و در جنس های مختلف ارتفاعی متفاوت دارند.ارتفاع تنه جنس سراتوزامیا از سیکاسها از ۱۵ تا ۱۶ متر متغیر است.در بعضی سیکادالها طول ساقه کم و در خانه حداکثر به ۱.۸ مترمیرسدو با نگه داری آن داخل گلدان میتوان اندازه آن را کنتر کرد. ولی قطر ان رشد فوق العاده دارد(بیش از دو متر).نمای ظاهری سیکاس ها به نخل ها و سرخس های درختی شباهت داردولی اصلا از نخل ها نیستند.برگها در سیکاس غالبا دارای تقسیمات شانه یی با قطعات و کناره ای کامل بوده،همه در راس ساقه جمع میشوند.دوام برگها معمولا زیادولی شکننده و حساس هستند و باید با احتیاط حمل شوند و در جنس های مختلف از ۱۰ تا ۳۰ سال روی ساقه باقی می مانند و پس از سقوط نیز جای انها روی ساقه باقی میماند.برگهای سیکاس بر خلاف فروند سرخسها که انتهایی پیچیده دارند((circinee)) راست و افقی ماند پوشیده از کرک نیز که راس رویشی(جوانه راسی) و بخش زایای سیکاسها را میپوشانند و برخی از انها تخمکزا هستند در سیکاسها وجود دارد

اندام های زایشی:معمولا تک جنس بوده،اندام زایشی نر مخروط مانند است.بزرگی مخروطهای نر در گونه های مختلف متفاوت است.در برخی ازگونه ها طول انها حتی از یک متر هم تجاوز میکند.وزن اندام ماده در برخی از جنسها گاهی بیش از ۵۰ کیلو است.تخمک یا مگاسپورانژ در برخی از انها بزرگتر از یک تخم مرغ معمولی است.

دستگاه زایای نر:در سیکاسها مشاه مخروط نر کاجها ولی از انها حجیم تر و دارای محور طویلی است که روی ان پرچم های برگ مانند(سپوروفیل) بیشماری قرار دارند.

بساکها(میکروسپورانژها)به شکل اجتماعی از هاگینه ها،در سطح زیرین پرچم های برگ مانند قرار داشته،گرده ها(هاگها) معمولا بر اثر دو تقسیم متوالی سلول مادر به وجود می آید.هر هاگ یا گرده دارای یک شیار طولی است.آنتروزوئیدها نسبتا درشت و در برخی از گونه ها مانند زامیا تقریبا به درشتی ۳۰۰ میکرون بوده،روی انها مژه های نرمی به شکل مارپیچ که ۵-۶ بار راس آنتروزوئید را دور میزنند قرار دارند.

دستگاه زایای ماده:تقریبا مخروطی شکل است ولی به مخروط ماده کاج کمتر شباهت دارد.درون تخمک چهار مگاسپور که فقط یکی از انها به رشد خود ادامه میدهد تشکیل میشود.هر آرکگن حاصل از مگاسپور دارای یک گردن چهار سلولی و یک تخم زای درشت در پائین است.بعد از گرده افشانی دهانه اتاق گرده تخمک بسته می شود.

امروزه ۹ جنس با ۸۵ گونه سیکاس در نواحی حاره ای و گرم دنیا روئیده،هر کدام دارای مرکز انتشار و عرصه پراکنش مخصوص به خود هستند.مرکز انتشار جنسهای سراتوزامیا و دیون مکزیک و گسترش زامیا و میکروسیکاس،شیلی و فلوریدا است.در نواحی کوه های آند و آلابامای آمریکای جنوبی،همچنین در جنوب افریقا و استرالیا نیز نمونه هایی از سیکاداسه ها مانند انسفالارتوس و استانژریا یافت میشوند.به طور کلی نمونه های سیگاده ها را میتوان از استرالیا تا جنوب ژاپن و همچنین از هند تا ماداگاسکار و چین به دست آورد.در ایران نمونه های تزئینی از سیکاس ها که از خارج وارد شده است مانند سیکاس ریولوتا در گل فروشیها فروخته میشود.

نیازها:

نور:به نور زیاد و چند ساعتی نور مستقیم نیاز دارد برگهای این گیاه اصطلاحا دیاهلیوتروپیک است یعنی به دنبال  آفتاب می رودو حتما باید ۹۰ درجه در هفته چرخیده شود وگرنه گیاه کج خواهد شد.نور کم موجب زیادشدن طول برگ و نورزیاد هم طول برگها را کوتاه میکند.

دما:اگر دمای هوا برای چند روز زیر ۱۵ درجه بماند،باید با سیکاس خود خداحافظی کنید پس در فصول سرد سال یا گیاه را به داخل منزل یا گلخانه کوچ دهید یا با پلاستیک کامل دور آنرا بپوشانید.بطور کلی دمای عادی منزل ۱۶ تا ۲۴ درجه سانتی گراد برایش مناسب است در صورت سرما زدگی اگر تنه گیاه هنوز محکم بود خب به خیر گذشته ولی اگر ساقه  نرم شده بود دیگر امیدی به نجاتش نیست!!

آبیاری: اگر در گلدان کاشته اجازه دهید هردفعه که خاک گلدان خشک شود گیاه را آبیاری کنیداین  گیاه دوست ندارد خاکش دایم خیس باشد،.ولی برعکس اگر در خاک کاشته شده باشد خشکی را نیز میتواند تحمل کند ولی در باغ در فصل تابستان که هوا گرم است هفته ای ۲ بار هم میتوان آب داد حتما این توصیه باغ شیشه ای را به خاطر داشته باشید که هرگز روی برگها گیاه آبپاشی نکنید زیرا باعث پوسیدن گیاه می شود.

تغذیه:نیازغذایی این گیاه به میزان نوردر دسترس بستگی دارد و گیاهانی که در نور زیاد رشد کردند بیشتر از سایه رشدها به کود احتیاج دارند به یادداشته باشید این گیاه برخلاف گیاهان دیگر در صورت کمبود مواد غذایی هیچ علامت و نشانه ای از خود بروز نمیدهد(مظلوم است!) پس از بهار تا آخر تابستان ماهی یکبار با نصف مقدار توصیه شده روی بسته کود کامل گیاه را تغذیه کنید.برای جلوگیری از ریشه سوزی در اثرپتانسیل اسمزی بالای کود،حتما با آب رقیق شود

خاک : در هر خاکی رشد میکند ولی بهترین خاک خاک کاکتوس با مواد آلی زیاد میباشد همچنین مقدار مساوی پیت ماس و پرلیت درشت هم قابل تحمل است طوقه گیاه همواره در بالای لبه خاک باشد

رطوبت:رطوبت داخل اتاق و محیط برایش کافیست به رطوبت حساس نمیباشدولی برای رشد بهتر و سرحال بودن رطوبت ۵۰ درصدی داخل اتاق برایش کافیست.با گذاشتن سینی پرازآب زیر گلدان رطوبت را تامین میکند

تکثیر:این گیاه به وسیله ی بذر تکثیر میشود .همچنین میتوان آنرا با تنه جوش های کنار ساقه در اول بهار یا پاییز هم تکثیر کرد.برای بذر گیری باید گرده افشانی توسط باد و حشرات و البته دستی انجام شود که کار تخصصی و سختیه و دتوصیه میکنم اصلا دنبالش نرید. وتخم ان در پاییز آماده ی برداشت میشه .برای کاشت بهتر است بذر به مدت یک روز در آب خیس بخورد و پوست قرمز روی تخم برداشته شود.مدت لازم برای جوانه زنی هم ۳ تا ۹ ماه میباشد  ۳ سال زمان لازم است تا قطر پیاز ان به ۳سانتی منر برسد.

تعویض گلدان: تعویض گلدلن باید در بهار و تابستان انجام گیرد.ولی سیکاس دوست دارد ریشه هایش پرپ گرد شود و دور گلدان بپیچد بنابراین هنگام تعویض گلدان ریشه از زیرگلدان بیرون زده باشد و تنها با یک سایز بزرگتر آنرا تعویض کنید.

نکته: بذر و تمام نقاط این گیاه سمی است و حتما از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور گذاشته شود.

منبع : http://glassy-garden.com

گریپ فروت

گریپ فروت میوه ای بهشتی و از رده نارنجی ها، مانند پرتقال بزرگ است و متعلق به خانواده مرکبات با گوشت آبدار، عطر خوب، طعم و مزه تند است گریپ فروت قرمز ممکن است مفیدتر از انواع دیگر باشد گریپ فروت کم کالری، سرشار از فیبر و مواد مغذی گیاهی است گریپ فروت، یک انتخاب رژیم غذایی سالم است. این میوه ی آبدار حاوی ( اسید سیتریک، قند طبیعی، روغن های ضروری مثل لیمونن، پینن، سیترال، مقادیر بالای ویتامین C و مقادیر کمتری از ویتامین A و ب کمپلکس، E و K می باشد.

گریپ فروت همچنین دارای مواد معدنی مانند ( کلسیم، فولات، فسفر و پتاسیم ) و دارای لیمونوئید ها، فلاونوئیدها، لیکوپن و گلوکارات ها که در مبارزه با سرطان و بیماری های مختلف کمک می کند. در پایان یک روز طولانی و خسته کننده نوشیدن یک لیوان آب گریپ فروت با آب لیمو به نسبت مساوی با کمی عسل، سبب رفع خستگی می شود. نوشیدن عصاره گریپ فروت قبل از خواب، سبب کاهش بی خوابی و همچنین نوشیدن آب گریپ فروت برای کاهش تب نیز موثر است. با این حال با وجود همه خوبی های آن، همیشه به یاد داشته باشید که تنها در حد اعتدال مصرف کنید زیرا خوردن بیش از حد آب هر کدام از مرکبات، می توانند کلسیم را از سیستم بدن برداشت کند و سبب فروپاشی استخوان و دندان ها شود. اگر شما داروهای استاتین مصرف می کنید برای جلوگیری از فعل و انفعالات نامطلوب با دکتر خود مشورت کنید. مواد شیمیایی خاص موجود در گریپ فروت مانند ( naringin ) می تواند با داروهای مختلف ارتباط برقرار کند و موجب آسیب به سیستم های بدن شود لذا به علت تداخلات دارویی با عصاره گریپ فروت قبل از شروع هر درمان دارویی با پزشک خود مشورت کنید.

برخی از خواص گریپ فروت در زیر بیان می شود

یک لیوان پر از آب گریپ فروت تازه در صبح، یک درمان عالی برای کنترل یبوست است.
مصرف ۱۰ – ۲۰ قطره از عصاره گریپ فروت، قبل از هر سه وعده غذا در روز می تواند سبب کاهش نفخ بیش از حد شکم و معده می شود.
عصاره گریپ فروت سرشار از پتاسیم و ویتامین C است و یکی از بهترین درمان ها برای کاهش دفع ادرار در اثر مشکلات کبدی، قلبی یا کلیوی است. علاوه بر این، محتوای پتاسیم بالای آن به عنوان یک گشاد کننده عروق کار می کند به این معنی که رگ های خونی و شریان ها ریلاکس می شوند و سبب کاهش فشار خون و کاهش خطر ابتلا به حملات قلبی و سکته مغزی می شوند.

ویتامین C

گریپ فروت سرشار از ویتامین C است نیمی از یک گریپ فروت ۴۶٫۸۶ میلی گرم یا ۷۸٫۱ درصد از مقدار ویتامین C توصیه شده روزانه را فراهم می کند. گریپ فروت منبع بسیار خوبی از آنتی اکسیدان است که از سلامت قلب و عروق با جلوگیری از اکسیداسیون کلسترول پشتیبانی می کند علاوه بر این، مصرف غذاهای غنی از ویتامین C از سیستم ایمنی بدن پشتیبانی می کند و منجر به کاهش خطر مرگ ناشی از بیماری های قلبی، سرطان و سکته مغزی می شود. نوشیدن به طور منظم از گریپ فروت در طی یک دوره پر استرس، سیستم ایمنی شما را تقویت  و از ابتلا شما به سرماخوردگی و انفولانزا جلوگیری می کند.

کاروتنوئیدها

گریپ فروت به ویژه صورتی و قرمز شامل کاروتنوئید است گریپ فروت، یک آنتی اکسیدان به نام لیکوپن دارد که ممکن است اثرات محافظت شیمیایی داشته باشد در یک مطالعه بالینی منتشر شده در مجله بین المللی سرطان، محققان دریافتند که خطر ابتلا به سرطان پروستات با افزایش مصرف لیکوپن کاهش یافته است.

لیمونوئید

لیمونوئید گروه دیگری از مواد گیاهی مغذی و مفید است که در گریپ فروت یافت می شود. Limonoids به کنترل فعالیت ژن ها در سلول های سرطانی کمک  کرده  و سبب فعال شدن ژن هایی می شود که به مرگ سلول سرطان منجر می شود.

فیبر پکتین

فیبر محلول پکتین موجود در گریپ فروت ممکن است سبب کاهش سرعت توسعه آترواسکلروز شود خوردن گریپ فروت می تواند سطوح خونی کلسترول LDL  را کاهش دهد محققان دریافتند که سطح لیپیدهای سرم در بیماران مبتلا به آترواسکلروز عروق کرونر کاهش یافته است آنتی اکسیدان های گریپ فروت قرمز بیشتر از گریپ فروت سفید است اگر چه گریپ فروت منبع خوبی از فیبر است ولی میوه ای کم کالری است نیمی از یک گریپ فروت متوسط ۳۶  کالری دارد.

ویتامین ها و مواد معدنی

گریپ فروت منبع ویتامین A می باشد نیمی از یک گریپ فروت ۳۱۸ واحد ویتامین آ برای بینایی، حفظ دندان، بافت نرم و اسکلتی دارد نیمی از یک گریپ فروت  ۳۴۸ میلی گرم ویتامین B5 یا اسید پانتوتنیک دارد که برای سوخت و ساز پروتئین ها، چربی ها و کربوهیدرات بدن مورد نیاز است گریپ فروت نیز منبع خوبی از فولات یا ویتامینB9  برای عملکرد مغز و برای تولید مواد ژنتیکی مانند DNA و  RNA بسیار مهم است  و همچنین برای پتاسیم، عملکرد قلب و انقباض عضلات صاف ضروری است.

کاهش وزن

این میوه دارای آنزیمی چربی سوز است و می تواند به جذب، کاهش نشاسته و قند در بدن کمک کند لذا توسط افرادی که در حال تلاش برای از دست دادن وزن هستند مصرف می شود. گریپ فروت به عنوان یک مهار کننده های اشتها بسیار عالی کار می کند و سبب از دست دادن اشتها می شود مقادیر زیاد فیبر موجود در این میوه نیز می تواند گرسنگی را برطرف و به اجتناب از وسوسه مردم به پرخوری کمک می کند به همین دلیل مردم اغلب گریپ فروت را در برنامه کاهش وزن خود را قرار می دهند.

درمان مالاریا

میوه گریپ فروت یا آب آن دارای گنه گنه طبیعی است که برای درمان مالاریا مفید است گنه گنه یک آلکالوئید با سابقه ای طولانی در درمان مالاریا است همچنین برای لوپوس، آرتریت و گرفتگی شبانه ساق پا نیز موثر است

منبع ۱: دکتر فتحی از سایت رژیم سلامتی

 

– سرشار از ویتامین C و پتاسیم است.

– منبعی غنی از فولات، آهن، کلسیم و سایر مواد معدنی می باشد.

– انواع سرخ و صورتی آن  سرشار از بتاکاروتن است که بدن آن را به ویتامین A تبدیل می سازد.

– فیبر گیاهی اش فراوان، ولی مقدار کالری اش جزئی است.

– دارای بیوفلاوونوئید و شماری دیگر از مواد گیاهی است که از انسان در مقابل بروز سرطان و بیماری های قلبی مراقبت می کنند.

– امکان دارد در افراد حساس به مرکبات، واکنش حساسیت زا ایجاد کند. گریپ فروت، میوه ای توپر، خوش طعم و مغذی است.

نصف گریپ فروت، افزون بر ۵۰ درصد مقدار مجاز خوراکی توصیه شده ی (RDA) ویتامین C را در بردارد. هم چنین ۳۲۵ گرم پتاسیم، ۲۵ میکروگرم فولات، ۴۰ میلی گرم کلسیم و ۱ میلی گرم آهن دارد. یک فنجان گریپ فروت شیرین نشده( بدون شکر) مقدار ۹۵ میلی گرم ویتامین C و بیش از ۱۵۰ درصد مقدار مجاز خوراکی توصیه شده (RDA) دارد. هم چنین بسیاری از سایر مواد مغذی در چنین میوه ی تازه ای جای گرفته است.

در گذشته، بسیاری از مردم، از خوردن گریپ فروت بدون شکر، به خاطره عصاره ی تلخ و ترش آن، خودداری می کرده اند، ولی به طور معمول با آمیختن آب گریپ فروت سرخ یا صورتی با سفید، مزه ی شیرین حاصل می شود.

اگر آب پرتقال یا گریپ فروت را با هم در آمیزیم، نوشابه ی نیروبخشی پدید می آید که نیاز به شیرین کردن ندارد.

به موجب برنامه های رژیم غذایی که طی سال ها از سوی سازمان نظارت بر مواد غذایی و دارویی آمریکا(FDA) تنظیم یافته، معلوم شده است که گریپ فروت از قدرت بی نظیری برایسوزاندن و از بین بردن چربی ها برخوردار است.

گریپ فروت، میوه ی مفیدی برای متعادل ساختن وزن بدن شمرده می شود؛ و مقدار زیاد فیبر گیاهی اش، گرسنگی را فرو می نشاند.

چنان چه می خواهید از وزن تان بکاهید، روزانه پیش ازهر خوراکی، آن را بخورید تا جلوی پرخوری تان را بگیرد، در ضمن میان وعده ی ایده آلی به شمار می رود.

جالب این که گریپ فروت سرشار از پکتین (فیبر محلول)‌ است که به کاهش کلسترول خون کمک می کند. وانگهی، پژوهش های اخیر حاکی از آن است که میوه ی مورد بحث، دارای مواد دیگری است که از بروز بیماری ها پیشگیری می کند.

به عنوان مثال، گریپ فروت های سرخ و صورتی، سرشار از لیکوپن هستند و این ماده، یک ماده ی آنتی اکسیدان است که به نظر می آید خطر بزرگ شدن پروستات را کاهش می دهد. محققان هنوز مکانیسم عملکرد لیکوپن را نشان نداده اند، لیکن بررسی ۶ ساله ی دانشگاه هاروارد که توسط ۴۸ هزار پزشک و سایر کارشناسان بهداشت صورت گرفت، حکایت از آن داشته است که مصرف ۱۰ وعده مواد غذایی سرشار از لیکوپن در هفته، سبب کاهش ۵۰ درصدسرطان پروستات می شود.

از دیگر مواد گیاهی موجود در گریپ فروت، می توان از اسیدفنولیک نام برد که مانع تشکیل نیتروزامین(مواد سرطان زا) بالیموندیدترپن و مونوترپن می شود. مواد مذکور موجب تولید آنزیم هایی می شوند که در جلوگیری از پیدایش سرطان اثر دارند و نیز بیوفلاوونویید که از عملکرد هورمون هایی که باعث رشد غده (تومور) می شود، جلوگیری می کند.

گروهی از مبتلایان به روماتیسم مفصلی، لوپوس و شماری دیگر از مبتلایان به اختلالات التهابی دریافته اند که مصرف هر روزه ی گریپ فروت نشانه های مرضی شان را کاهش می دهد. تصور می رود که این ویژگی از مواد شیمیایی گیاهی که مانع ایجاد پروستاگلاندین یعنی ماده ی التهاب زاست، ناشی می شود.

افرادی که به مرکبات حساسیت دارند، احتمالا در برابر گریپ فروت نیز از خود حساسیت نشان می دهند. این حالت ممکن است به خاطر خود میوه یا روغن موجود در پوست آن باشد.

سایر خواص غذایی و درمانی گریپ فروت

۱ـ میوه ی گریپ فروت، اشتها را تقویت می کند.

۲ـ گریپ فروت، عمل هضم را آسان می کند و ترشح شیره ی معدی و کیسه ی صفرا را سرعت می بخشد.

۳ـ گریپ فروت دارای ویتامین C و بیوفلاوونوئید است. این ها در حفظ سلامت قلب و عروق بدن مؤثرند.

۴ـ گریپ فروت به تولید قند و مواد حیاتی مورد نیاز بدن کمک می کند.

۵ـ گل های گریپ فروت، خاصیت ضد تشنج و لرز را دارد و دم کرده ی آن را موقع تشنج، زکام و تب می نوشند.

۶ـ اگر گریپ فروت را صبح ناشتا بخورند، خواص ادرارآور آن زیاد می شود و سموم را از بدن خارج می کند .

۷ـ گریپ فروت، خون را تصفیه می کند و کلیه و کبد را پاک می سازد.

۸ـ گریپ فروت، ضد خونریزی بواسیر است.

۹ـ گریپ فروت، میوه ای خنک است و عطش را رفع می کند.

۱۰ـ گریپ فروت، اختلالات مفصلی را درمان می کند.

۱۱ـ گریپ فروت، برای کسانی که موهای سرشان می شکند، تجویز می شود.

۱۲ـ گریپ فروت، برای کسانی که عفونت های ریوی و تب خیز دارند مفید است.

۱۳ـ گریپ فروت، علاوه بر مواد معدنی (آهن و کلسیم) دارای ویتامین های B3 ,B2 ,B1,A است.

منبع ۲ : سایت تبیان

هویا

گیاه هویا Hoya (پیچ شمعی- پیچ مومی) به خانواده Apocynaceae و راسته Gentianales تعلق دارد . در خانواده این گیاه ۳۰۰-۲۰۰ گونه مختلف وجود دارند که اغلب بومی قاره آسیا بخصوص کشورهای هند، چین ، تایلند، مالزی، فیلیپین و اندونزی هستند. گیاه هویا اغلب به شکل پیچ و یا گیاهی خزنده ، چندساله و همیشه سبز است که بخصوص به دلیل گلهای زیبا و غیر معمولی که دارد مورد توجه قرار گرفته است. این گیاه را می تواند به شرط رعایت نیازهای محیطی و همچنین انجام به موقع هرس و سرزنی ساقه ها ، به راحتی در گلدان نیز پرورش داد.

 

ساقه های انواع مختلف این گیاه در شرایط مختلف نگهداری ۱۸-۱ متر ارتفاع دارند . برگهای این گیاه در نمونه های مختلف آن شکلها و اندازه های مختلفی دارد. کوچکترین برگ با اندازه ۵ میلیمتر طول و ۴ میلیمتر عرض متعلق به Hoya engleriana و از جمله بزرگترین برگها با اندازه ۲۵ سانتیمتر عرض و ۳۵ سانتیمتر طول متعلق به Hoya latifolia است.سطح برگها ممکن است صاف و یا کرکدار باشد. برگ برخی نازک و برگ برخی همانند Hoya pachyclada آنقدر کلفت است که بیشتر شبیه گیاهان گوشتی همانند کراسولا به نظر می رسند تا هویا! نوک انها می تواند گرد و یا نوک تیز باشد و از نظر رنگ نیز می تواند سبز تیره و یا کم رنگ و یا حتی دارای رگه های کرم-شیری و یا صورتی رنگ باشد. در واقع توجه داشته باشید که گیاه پیچ شمعی و پیچ مومی اگرچه هر دو به جنس هویا Hoya تعلق دارند و در واقع دو گونه متفاوت هستند که در ادامه مطلب توضیح مختصری در رابطه با گونه های گیاه هویا که بیش از دیگران مورد توجه قرار گرفته اند آورده شده است. اما به شکل اختصار باید گفت در بین انواع مختلف گیاه پیچ شمعی که نام علمی آن Hoya carnosa می باشد برخی دارای برگهای ابلق نیز هستند یعنی بر روی پهنه برگها رگه های کرم- شیری رنگ نیز گاهی مشاهده می شود اما در بین انواع مختلف گیاه پیچ مومی که نام علمی آن Hoya bella است تمامی برگها به رنگ سبز ساده هستند.

 

 

هویا

 

گلهای تمامی انواع گیاهان هویا همانند دسته‌ای کوچک از گل است که در انتهای یک ساقه مشترک (دمگل ) شکوفا می شوند در واقع گل اذین (مجموعه گلهای این گیاه) از نوع چتری شکل (همانند چتر) است. دمگل نیز از زاویه بین برگ و ساقه بیرون می آید. این دمگل را نباید قطع کرد زیرا گلهای بعدی گیاه هویا نیز بر روی همین دمگل شکل می گیرند.

اندازه گلها نیز در گونه های مختلف این گیاه متفاوت است و بین ۳ میلیمتر (در گونه Hoya bilobata) تا ۹۵ میلیمتر ( در گونه H. Lauterbachii ) می تواند باشد . گلها ستاره شکل هستند با پنج عدد گلبرگ ضخیم،مثلثی شکل، با پوشش مومی به همراه ساختارهایی کرک مانند که بر روی قسمت بالای آنان ساختاری ستاره ای شکل و کوچکتر قرار دارد که اصطلاحا تاج Corona نامیده می شود. رنگ گل در اغلب گونه های این گیاه سفید و صورتی است اما گاهی زرد ، نارنجی و قرمز تیره و یا حتی نزدیک به سیاه و یا سبز رنگ نیز مشاهده شده است . در زبان انگلیسی تمامی گونه های این گیاه waxplant, waxvine,waxflower و یا Hoya نامیده شده اند. مصرف این گیاه سمی است و بهتر است دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار بگیرد.

 

هویا 2

تصویر فوق: مثالهایی از بزرگترین و کوچکترین گلهای هویا

 

 

گونه های معروف هویا:

  • Hoya carnosa (پیچ شمعی) یکی از پرطرفدارترین انواع هویا است که به دلیل برگسار زیبا و گلهای معطری که دارد پرورش می یابد. در بین انواع مختلف این گیاه نمونه هایی که برگهای ابلق دارند نیز وجود دارد یعنی بر روی پهنه سبز رنگ برگ ، نواحی با رنگ کرم-شیری رنگ و گاهی صورتی-ارغوانی نیز مشاهده می‌شود. گلها معولا صورتی روشن هستند اما گاهی به رنگهای تقریبا سفید رنگ و یا صورتی تیره نیز وجود دارند. سطح گلها از کرک پوشیده است و ترشح نوش Nectar در آنها گاهی به قدری زیاد است که از گلها بر روی زمین می چکد.
  • Hoya bella ( پیچ مومی) در واقع نوع کوتاه قامتی از گیاه هویا است که ساقه هایی باریک و تا حدودی ایستاده دارد که با افزایش سن گیاه ساقه ها حالتی افتاده می یابند. رنگ برگها سبز تیره و گلها سفید رنگ با مرکزی ارعوانی است.
  • Hoya australlis گیاهی با قامت بلند و با برگهایی سبز تیره است البته گاهی بر روی برگها نواحی تقریبا نقره ای رنگی نیز وجود دارد. بسیار پر رشد با گلهای صورتی و تاجی قرمز رنگ و معطر است.
  • Hoya coronaria گیاهی بالارونده با برگهایی براق است که زیر برگها کرک وجود دارد گلها نیز لیمویی کم رنگ با لکه هایی قرمز رنگ است.
  • Hoya imperialis بر روی برگها و ساقه پوششی غبار مانند وجود دارد و گلهای بزرگ آن که تقریبا ۹ سانتیمتر قطر دارند به رنگ قرمز-قهوه ای هستند و مرکزی کرم رنگ دارند.
  • Hoya Keysii ساقه های نسبتا ضخیم با برگهایی سنگین و سبز-خاکستری هستند که گلهایی سفید رنگ دارند.
  • Hoya multiflora برگهای بزرگ چرمین و گلهای زرد کم رنگ دارد و گاهی بر روی برگها نیز نواحی به رنگ نقره ای صورتی وجود دارد.
هویا 3هویا 4

با وجود تنوع موجود در بین این گیاهان، نیازهای محیطی نمونه هایی که بیش از سایرین به عنوان گیاهان خانگی نگهداری می شوند بسیار شبیه است که در ادامه با آنان آشنا می شویم.

آبیاری: آبیاری منظم به رشد مناسب و گلدهی کمک می کند اما نباید اجازه داد که خاک خیس باقی بماند بنابراین ابتدا صبر کنید تا سطح خاک تا حدود عمق ۵ سانتیمتری خشک شود و سپس گیاه را آب دهید. خاک خشک و یا خاک خیس و غرقابی هر دو می توانند منجر به ریزش غنچه های گل این گیاه و عدم تشکیل شدن غنچه های گل جدید شوند. این گیاهان همیشه سبز هستند و در طی زمستان اگرچه سرعت رشد آنان کاهش می یابد اما به خواب فرو نمی روند. در طی زمستان آبیاری آنرا کم کنید. در طی زمستان مرطوب شدن سطح خاک کافی است و لزومی ندارد که حتما بعد از آبیاری آب از منافذ زیر گلدان بیرون بیاید. البته خشکی کشیدن گیاه در این زمان از سال می تواند منجر به چروک شدن برگها و حتی ریزش انان شود. توجه داشته آبیاری زیاد در طی فصول سرد از جمله دلایل از بین رفتن این گیاه است. اجازه دهید که سطح خاک به خوبی بین هر دو نوبت آبیاری خشک شود. برای آبیاری بهتر است که از آب کمی ولرم استفاده کنید. آب سرد می تواند باعث کاهش رشد گیاه شود. رطوبت هوا نیز مهم است. برای غبارپاشی از آبهای بدون املاح که ولرم نیز است استفاده کنید. اگر امکان استفاده از آب بدون املاح را ندارید از روش زیرگلدانی پر از قلوه سنگ و آب استفاده کنید. بدین صورت که یک زیرگلدانی را از قلوه سنگ کوچک پر کنید سپس تا نیمه دیواره آن آب بریزید. گلدان را بر روی قلوه سنگها قرار دهید و مرافب باشید که کف گلدان با آب داخل زیرگلدانی در تماس نباشد. آب موجود به دلیل گرمای هوا به تدریج تبخیر می شود و رطوبت مورد نیاز این گیاه را تامین می کند.

نور: به مکانی روشن و پر نور اما به دور از نور مستقیم آفتاب نیاز دارد. وجود ۱۰-۸ ساعت روشنایی محیط به رشد این گیاه کمک می کند. نور مستقیم آفتاب مناسب روزهای پاییز و زمستان است و در طی این روزها نیز در طی صبح و یا عصر هنگام نور مستقیم باید استفاده شود و در میانه روز از این نور اجتناب کنید. البته گیاه پیچ مومی (نوع کوتاه قامت گیاه هویا) بیش از گیاه پیچ شمعی نور مستقیم را تحمل می کند و به گفته برخی از پرورش دهندگان پیچ مومی برای بهترین گلدهی نیاز به ۴ ساعت نور مستقیم دارد. در روزهای کم نور سال می توانید از نور مصنوعی نیز برای بهبود وضعیت رشد این گیاه کمک بگیرد بدین صورت که گیاه را به فاصله ۲۰ سانیتمرتی از لامپهای فلنورسنت قرار دهید البته این نور باید در حدود ۱۴ ساعت در محیط وجود داشته باشد. مهم است که در طی شب محیط این گیاه تاریک باشد. تغییر در میزان نور زمانی که بر روی گیاه غنچه گل وجود دارد می تواند منجر به ریزش غنچه های گل شود بنابراین در چنین مقطع زمانی، جای گلدان را تغییر ندهید. نور شدید و مستقیم آفتاب از جمله دلایل سوختن نوک و حاشیه برگها و خشکیدن غنچه ها است. از طرفی کمبود نور نیز منجر به دراز شدن ساقه ها و زیاد شدن فاصله برگها از یکدیگر است. همچنین اگر تمایل داریدکه گیاه در طی فصل رشد خود از نور مستقیم نیز بهره مند شود نور مستقیم اوایل صبح که هوا هنوز خنک است را استفده کنید.

دما: دمای مناسب در طی فصل رشد این گیاه ۲۴-۱۸ درجه سانتیگراد است و دما نباید از ۱۶ درجه بیاید. برخی از پرورش دهندگان نیز دمای ۲۲ در طی روز و ۱۶ درجه در طی شب را در فصول رشد این گیاه مناسب دانسته اند. البته در طی زمستان که رشد این گیاه آهسته شده است دما می تواند کمتر باشد اما هرگز اجازه ندهید که دما به کمتر از ۱۰ درجه سانتیگراد نزول کند. هوای سرد منجر به پژمردگی ، کم رنگ شدن برگها و حتی سیاه شدن آنان می شود. در طی فصل سرد گیاه هویا را از منابع گرمایی مانند شوفاژ و یا بخاری و … دور نگه دارید. حرارت این منابع منجر به خشک شدن برگسار و زیرش غنچه های گل می شود. در طی تابستان نیز به شرط وجود مکانی سایه و همچنین ابیاری مناسب ، این گیاه می تواند دما را تا ۳۰ درجه سانتیگراد نیز تحمل کند.

خاک: خاک گلدان را بهتر است سبک با زهکش خوب انتخاب کرد بنابراین بکارگیری دو قسمت پیت موس و یک قسمت پرلایت به همراه یک قسمت خاک معمولی و یک قسمت خاک برگ و یا دو قسمت پیت موس + دو قسمت خاک معمولی + یک قسمت رومی کولایت + یک قسمت پرلایت محیط خوبی برای رشد این گیاه ایجاد می کند. همچنین اگر موادی همانند پیت موس و یا پرلایت و ورمی کولایت را در اختیار ندارید می توانید از مخلوط خاک برگ +خاک معمولی+ شن برای این گیاه استفاده کنید. گلدان را هر ۳-۲ سال یکبار و اوایل بهار تعویض کنید. نیازی به تعویض سالانه گلدان نیست زیرا اگر تراکم ریشه های این گیاه در گلدان بیشتر باشد، گلدهی نیز بهتر انجام میشود. همچنین زمانی که گلدان را بزرگتر می کنید فقط کافی است که قطر دهانه آن در حدود ۵ سانتیمتر از گلدان قبلی بزرگتر باشد. هرگز گلدان این گیاه را زمانی که گل دارد عوض نکنید. برای کوددهی نیز می توانید در طی بهار و تابستان هر دو هفته یکبار با کودهای محلول مخصوص گیاهان زینتی بخصوص با فرمول ۱۰-۱۰-۱۰ استفاده کنید. در اواخر پاییز و در طی زمستان به گیاه کود ندهید.

تکثیر: با کمک قلمه می توان این گیاه را تکثیر کرد. قلمه ها را بهتر است از نوک ساقه حداقل به طول ۱۰-۷ سانتیمتر تهیه کرد و هر قلمه یک جفت برگ داشته باشد. قلمه هایی که حدود ۶-۲ گره (محل اتصال برگ به ساقه) دارند بهتر ریشه تولید می کنند. زمان قلمه گیری نیز در بهار و یا اوایل تابستان است. قلمه ها را در مخلوطی از پرلایت و پیت موس که مرطوب است بکارید. روی قلمه ها را نیز پلاستیکی شفاف قرار دهید تا رطوبت هوا بهتر رعایت شود. گلدان حاوی قلمه ها را در مکانی روشن اما به دور از نور مستقیم آفتاب قرار دهید. زمانی که شاهد رشد جدید گیاه بودید پلاستیک را ازروی آن بردارید.

هرس: این گیاه رشد نسبتا سریعی دارد و ساقه ها به سرعت بلند می شوند بنابراین برای اینکه گیاه حالت بوته ای خود را حفظ کند باید ساقه ها را سرزنی کرد تا مانع از بلند شدن بیش از اندازه ساقه ها شویم. البته در زمان هرس توجه داشته باشید که به هیچ عنوان ساختارهایی را که شبیه ساقه اما بدون برگ هستند را قطع نکنید. این ساختارها ساقه نیستند بلکه آنان در اصل دمگل هستند که بر روی آنان هر ساله گل تولید می شود. همچنین برای قطع گلهای خشک باید گلهای خشک را به شکل جدا و تک تک حذف کرد زیرا حذف تمامی گل به همراه ساقه آن منجر به کاهش گلدهی در سال آینده خواهد شد. حتی گاهی توصیه شده است که گلهای خشک را اصلا دست نزد زیرا آنان وقتی که خشکیده شوند خود ریزش می کنند و لزومی به کندن با دست وجود ندارد. برای شکل دهی به ساقه های این گیاه نیز می توانید یا آنرا در سبد آویز بکارید تا ساقه ها آویخته شود و یا اینکه با کمک قیمهای سیمی شکل ساقه ها را به شکل نیم دایره درآورید و ساقه ها را بر روی آن هدایت کنید.

آفات و بیماری: شته ، کنه تارعنکبوتی و شپشک آرد آلود از جمله آفات رایج این گیاه هستند. این گیاه بیماری خاصی ندارد اما بهتر است برای جلوگیری از شیوع بیماری های قارچی برگسار گیاه بخصوص در طی شب هنگام برای مدت طولانی خیس و مرطوب باقی نماند.در واقع گیاهان هویا بیشتر به شرایط نامساعد محیطی حساس هستند تا بیماری ها.

منبع : وبلاگ باغبانی سبز با اندکی تغییرات

یاس طاووسی

یاس طاووسی که گاهی فقط با نام طاووسی خوانده می شود با نام علمی Cytisus scoparius به خانواده Fabiacees و راسته Fabales تعلق دارد و بومی غرب و جنوب اروپا است. یاس طاووسی معمولا با فرارسیدن فصل سرد برگسار خود را از دست می دهد اما از آنجایی که ساقه های سبز رنگی دارد، در طی زمستان نیز سرسبزی را به محیط اطراف خود می بخشد. این گیاه بین ۱ تا ۱٫۵ متر و حداکثر تا ۳ متر ارتفاع دارد که ۲۰-۱۰ سال طول می کشد که به حداکثر ارتفاع خود برسد که می‌توان با انجام هرس مناسب، این گیاه را در گلدان هم نگهداری کرد. یاس طاووسی شاخه های بیشماری را تولید می‌کند. ضخامت شاخه ها معمولا ۵ سانتیمتر است که البته گاهی تا ۱۰ سانتیمتر نیز می‌رسد و در عین حالیکه از استحکام خوبی برخوردار هستند انعطاف قابل ملاحظه‌ای نیز دارند.

یاس طاووسی

برگها ۳-۲ سانتیمتر طول و ۲-۱٫۵ سانتیمتر عرض دارند. به گفته برخی از محققین ، گاهی اعضایی که برگ خوانده می شود در واقع ساقه‌هایی شبیه برگ هستند که وظایف برگها را از نظر فتوسنتز و غذاسازی نیز انجام می دهند. اما در شرایط محیطی با رطوبت بالا برگهایی که متشکل از سه برگچه هستند شکل می گیرند. گلهای گیاه در نمونه های مختلف آن بخصوص به رنگهای زرد پر رنگ، نارنجی تیره ، نارنجی – قرمز و سفید رنگ هستند که البته در کشور ما اکثرا نمونه ای که رنگ گلها زرد رنگ است تحت کاشت و پرورش قرار می گیرد. گلها در بهار شکوفا می شون. بذرهای گیاه در غلافهایی به طول ۳-۲ سانتیمتر و عرض ۰٫۸ سانتیمتر تشکیل می‌شوند و تیره رنگ هستند. زمانی که میوه ها می رسند و پوسته آنان خشک می شود به ناگاه باز شده و بذر را به فاصله ای تقریبا برابر با ۶ متر پرتاب می کند.هر گیاه تا حدود ۱۰۰۰۰ بذر می تواند تولید کند و بذرها توانایی زنده ماندن در خاک از ۵ سال تا ۶۰ سال را دارند. به همین دلیل در برخی مناطق مزروعی، رویش این گیاه مزاحمتهایی ایجاد می کند. ازجمله نام های این گیاه در زبان انگلیسی می توان به Common Broom, Scotch Broom, English Broom اشاره کرد.

توجه: گونه Cytisus scoparius دو زیرگونه دارد که به عنوان گیاه زینتی مورد استفاده قرار می گیرد . اولی C.scoparius subsp.scoparius است که شرح آن را در قسمت بالا مشاهده کردید و دوم Cytisus scoparius subsp.maritimus است که گیاهی کوتاه قامت است و حداکثر به ارتفاع ۴۰ سانتیمتر می رسد و بومی غرب اروپا است.

یاس3

تصویر فوق: گلهای رقم زرد رنگ یاس طاووسی . غلافهای سبز رنگی که مشاهده می کنید در واقع میوه نارس این گیاه است که محتوی بذر هستند.

634628_hrR4WU19[1]

تصویر فوق: یاس طاووسی نمونه های دیگری با گلهایی به رنگهای دیگر نیز دارد.اما نمونه زرد رنگ متداولترین نوع آن است.

آبیاری: این گیاه به دوره های خشکی مقاوم است و خاکی را که به مدت طولانی مرطوب بماند دوست ندارد بنابراین باید بین دو عمل آبیاری، سطح خاک رطوبت خود را از دست بدهد و بعد نسبت به آبیاری گیاه اقدام شود. خیس ماندن خاک برای مدت طولانی می تواند منجر به پوسیدن ریشه های گیاه و از بین رفتن آن شود.

نور: یاس طاووسی به حداقل ۸-۶ ساعت نور مستقیم آفتاب نیاز دارد تا بتواند حداکثر رشد و گلدهی را داشته باشد. کمبود نور منجر به بلند و باریک شدن ساقه ها و کاهش استحکام آنان و کاهش گلدهی و یا ریزش غنچه های گل می شود.

دما: این گیاه در طی زمستان و در زمان استراحت می توان به راحتی تا ۱۰- درجه ساتتیگراد را تحمل کند اما تحمل آن تا ۲۵- درجه سانتیگراد نیز گزارش شده است. بهترین دوران گلدهی آن زمانی است که دما بین ۱۲ الی ۱۸ درجه سانتیگراد باشد. بنابراین گرم شدن هوا منجر به کاهش گلدهی این گیاه می شود . اما به طور کل تابستانهای گرم را البته به شرط مناسب ٱبیاری مناسب به خوبی تحمل می کند.

خاک: خاکهای شنی را ترجیح می دهد زیرا عبور آب و عدم ماندگاری رطوبت برای مدت زمان طولانی از جمله نیازهای این گیاه است بنابراین مخلوطی از خاک معمولی و شن و یا خاک برگ و شن برای رشد این گیاه مناسب است.بکارگیری موادی که منجر به ماندگاری رطوبت می شود، صلاح نیست. برای این گیاه می توان از کودهای کامل و قبل از اینکه رشد جدید در بهار شروع شود استفاده کرد.

تکثیر: این گیاه را می توان با کاشت بذر تکثیر کرد. این گیاه بذرهای فراوانی تولید می کند که پس از رسیدن غلافها می توان آنان را از گیاه جدا کرد. غلافهای رسیده تقریبا سیاه رنگ هستند. و درون هر غلاف ۹-۵ عدد بذر وجود دارد. بهتر است که بذرها را در پاییز به محض جدا کردن از گیاه کاشت. نگهداری بذرها منجر به کاهش درصد جوانه زنی آنان می شود. به هر حال اگر بذر انبار شده ای دارید بهتر است که ابتدا آنان را در میان پیت موس که کمی مرطوب است قرار دهدی و بعد به مدت یک ماه در دمای ۵-۱ درجه نگهداری کنید. سپس ابتدا به مدت ۲۴ ساعت در آب ولرم خیس کرده و بعد آنان را بکارید.در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد جوانه زنی بذرها حدود ۴ هفته طول می کشد. خوابانیدن شاخه نیز راه دیگر تکثیر این گیاه است. می توان در فصل بهار ساقه های بلند و انعطاف پذیر این گیاه را در حالیکه به گیاه مادری متصل هستند در خاک خوابانید و بعد در فصل بهار سال بعد آنان را از گیاه مادری جدا کرد. در طی این مدت زمان، قسمتی از ساقه که در زیر خاک بوده است و با خاک تماس داشته است ، ریشه دار می شود. راه دیگر تکثیر این گیاه قلمه نیمه چوبی است . یعنی از ساقه ای که جدید نیست و البته هنوز سفت و محکم نیز نشده است قلمه تهیه میشود.یعنی شاخه هایی با یک سال عمر برای این کار مناسب هستند . طول قلمه ها را می توان حدود ۷ سانتیمتر در نظر گرفت و اگر در انتهای آن قطعه ای کوچک از چوب دوساله باشد(به این نوع قلمه اصطلاحا پاشنه دار می گویند) به ریشه زایی کمک خواهد شد.این نوع قمله را می توان در اواخر تابستان گرفت.قلمه در بستری سبک که رطوبت را نیز حفظ می کند همانند مخلوط کوکوپیت+پرلایت یا شن + خاک برگ کشت می شود. ریشه زایی قلمه های این گیاه کمی مشکل است و استفاده از هورمونهای ریشه زایی برای کمک به این امر توصیه شده است.

634628_OuxZgwwe[1]

تصویر فوق: گیاه جوانی که حاصل از روییدن بذر است.

هرس: بعد از اتمام گلدهی می توانید برخی از ساقه ها را که خارج از محدوده و شکل بوته رشد کرده اند و یا منجر به ازدحام و تراکم بیش از حد مرکز گیاه شده اند را قطع کنید. توجه داشته باشید که این گیاه می تواند رشد فراوان داشته باشد و محیط دیگر گیاهان را محدود کند بنابراین انجام هرس و قطع شاخه های اضافی عملی غیر قابل صرفه نظر است. زمان انجام هر گونه هرس و کوتاه سازی ساقه های این گیاه، بعد از اتمام گلدهی گیاه و حدود اواسط بهار است و این عمل را حتما تا اواخر تابستان به اتمام برسانید. انجام هرس را به اواخر زمستان و یا اوایل بهار موکول نکنید زیرا این کار از میزان گلدهی این گیاه بسیار کم می کند. در انجام عمل هرس زیاده روی نکنید . توصیه شده است که در یک مرحله، بیش از ۲۵٪ حجم کل ساقه ها هرس نشوند.جدا سازی ساقه هایی بیش از میزان یاد شده منجر به شوکه شدن گیاه می شود. همچنین یک ساقه را از قسمت پایین کوتاه کنید و هرگز به کوتاه کردن نوک آن اکتفا نکنید زیرا این عمل منجر به تحریک و رشد شاخه های جانبی بی شمار بر روی نوک ساقه می شود و در نتیجه گیاه دچار تراکم بیش از حد خواهد شد.

آفات و بیماری: پسیل یاس طاووسی با نام علمی Arytainilla spartiophila یکی از آفات این گیاه است که از نظر ظاهری شبیه شته هستند و از شیره گیاهی و همچنین قسمتهای جوان گیاه تغذیه می کند و منجر به بدشکل شدن و چروکیده شدن بافتهای گیاه شده و در اثر فعالیت آنان از رشد گیاه کاسته شده و گلدهی نیز به خوبی صورت نمیگیرد. سوسک بذر یاس طاووسی با نام علمی Bruchidius villosus آفت دیگری است که در دورن غلاف بذرهای گیاه فعالیت و تخم گذاری کرده و مانع از شکل‌گیری بذرهای این گیاه می شود.بهترین راه مبارزه جمع کردن غلافهای بذر است قبل از آنکه غلافها بشکافند و بذرها را به همراه این آفت پخش کنند. معدنچی ساقه با نام علمی Leucoptera spartifoliella می تواند ساقه ها را از درون مورد استفاده قرار داده و در نهایت منجر به سرخشکیدگی ساقه ها شود. جدا کردن و از بین بردن ساقه های آلوده از جمله راه های مبارزه با این آفت است. آفات معمول دیگری همانند شته و کنه های تارعنکبوتی نیز می توانند گاهی مشکلاتی را برای این گیاه ایجاد کنند.

یاس-طاووسی

منبع : وبلاگ باغبانی سبز با اندکی تغییرات