نوشته‌ها

یاس طاووسی

یاس طاووسی که گاهی فقط با نام طاووسی خوانده می شود با نام علمی Cytisus scoparius به خانواده Fabiacees و راسته Fabales تعلق دارد و بومی غرب و جنوب اروپا است. یاس طاووسی معمولا با فرارسیدن فصل سرد برگسار خود را از دست می دهد اما از آنجایی که ساقه های سبز رنگی دارد، در طی زمستان نیز سرسبزی را به محیط اطراف خود می بخشد. این گیاه بین ۱ تا ۱٫۵ متر و حداکثر تا ۳ متر ارتفاع دارد که ۲۰-۱۰ سال طول می کشد که به حداکثر ارتفاع خود برسد که می‌توان با انجام هرس مناسب، این گیاه را در گلدان هم نگهداری کرد. یاس طاووسی شاخه های بیشماری را تولید می‌کند. ضخامت شاخه ها معمولا ۵ سانتیمتر است که البته گاهی تا ۱۰ سانتیمتر نیز می‌رسد و در عین حالیکه از استحکام خوبی برخوردار هستند انعطاف قابل ملاحظه‌ای نیز دارند.

یاس طاووسی

برگها ۳-۲ سانتیمتر طول و ۲-۱٫۵ سانتیمتر عرض دارند. به گفته برخی از محققین ، گاهی اعضایی که برگ خوانده می شود در واقع ساقه‌هایی شبیه برگ هستند که وظایف برگها را از نظر فتوسنتز و غذاسازی نیز انجام می دهند. اما در شرایط محیطی با رطوبت بالا برگهایی که متشکل از سه برگچه هستند شکل می گیرند. گلهای گیاه در نمونه های مختلف آن بخصوص به رنگهای زرد پر رنگ، نارنجی تیره ، نارنجی – قرمز و سفید رنگ هستند که البته در کشور ما اکثرا نمونه ای که رنگ گلها زرد رنگ است تحت کاشت و پرورش قرار می گیرد. گلها در بهار شکوفا می شون. بذرهای گیاه در غلافهایی به طول ۳-۲ سانتیمتر و عرض ۰٫۸ سانتیمتر تشکیل می‌شوند و تیره رنگ هستند. زمانی که میوه ها می رسند و پوسته آنان خشک می شود به ناگاه باز شده و بذر را به فاصله ای تقریبا برابر با ۶ متر پرتاب می کند.هر گیاه تا حدود ۱۰۰۰۰ بذر می تواند تولید کند و بذرها توانایی زنده ماندن در خاک از ۵ سال تا ۶۰ سال را دارند. به همین دلیل در برخی مناطق مزروعی، رویش این گیاه مزاحمتهایی ایجاد می کند. ازجمله نام های این گیاه در زبان انگلیسی می توان به Common Broom, Scotch Broom, English Broom اشاره کرد.

توجه: گونه Cytisus scoparius دو زیرگونه دارد که به عنوان گیاه زینتی مورد استفاده قرار می گیرد . اولی C.scoparius subsp.scoparius است که شرح آن را در قسمت بالا مشاهده کردید و دوم Cytisus scoparius subsp.maritimus است که گیاهی کوتاه قامت است و حداکثر به ارتفاع ۴۰ سانتیمتر می رسد و بومی غرب اروپا است.

یاس3

تصویر فوق: گلهای رقم زرد رنگ یاس طاووسی . غلافهای سبز رنگی که مشاهده می کنید در واقع میوه نارس این گیاه است که محتوی بذر هستند.

634628_hrR4WU19[1]

تصویر فوق: یاس طاووسی نمونه های دیگری با گلهایی به رنگهای دیگر نیز دارد.اما نمونه زرد رنگ متداولترین نوع آن است.

آبیاری: این گیاه به دوره های خشکی مقاوم است و خاکی را که به مدت طولانی مرطوب بماند دوست ندارد بنابراین باید بین دو عمل آبیاری، سطح خاک رطوبت خود را از دست بدهد و بعد نسبت به آبیاری گیاه اقدام شود. خیس ماندن خاک برای مدت طولانی می تواند منجر به پوسیدن ریشه های گیاه و از بین رفتن آن شود.

نور: یاس طاووسی به حداقل ۸-۶ ساعت نور مستقیم آفتاب نیاز دارد تا بتواند حداکثر رشد و گلدهی را داشته باشد. کمبود نور منجر به بلند و باریک شدن ساقه ها و کاهش استحکام آنان و کاهش گلدهی و یا ریزش غنچه های گل می شود.

دما: این گیاه در طی زمستان و در زمان استراحت می توان به راحتی تا ۱۰- درجه ساتتیگراد را تحمل کند اما تحمل آن تا ۲۵- درجه سانتیگراد نیز گزارش شده است. بهترین دوران گلدهی آن زمانی است که دما بین ۱۲ الی ۱۸ درجه سانتیگراد باشد. بنابراین گرم شدن هوا منجر به کاهش گلدهی این گیاه می شود . اما به طور کل تابستانهای گرم را البته به شرط مناسب ٱبیاری مناسب به خوبی تحمل می کند.

خاک: خاکهای شنی را ترجیح می دهد زیرا عبور آب و عدم ماندگاری رطوبت برای مدت زمان طولانی از جمله نیازهای این گیاه است بنابراین مخلوطی از خاک معمولی و شن و یا خاک برگ و شن برای رشد این گیاه مناسب است.بکارگیری موادی که منجر به ماندگاری رطوبت می شود، صلاح نیست. برای این گیاه می توان از کودهای کامل و قبل از اینکه رشد جدید در بهار شروع شود استفاده کرد.

تکثیر: این گیاه را می توان با کاشت بذر تکثیر کرد. این گیاه بذرهای فراوانی تولید می کند که پس از رسیدن غلافها می توان آنان را از گیاه جدا کرد. غلافهای رسیده تقریبا سیاه رنگ هستند. و درون هر غلاف ۹-۵ عدد بذر وجود دارد. بهتر است که بذرها را در پاییز به محض جدا کردن از گیاه کاشت. نگهداری بذرها منجر به کاهش درصد جوانه زنی آنان می شود. به هر حال اگر بذر انبار شده ای دارید بهتر است که ابتدا آنان را در میان پیت موس که کمی مرطوب است قرار دهدی و بعد به مدت یک ماه در دمای ۵-۱ درجه نگهداری کنید. سپس ابتدا به مدت ۲۴ ساعت در آب ولرم خیس کرده و بعد آنان را بکارید.در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد جوانه زنی بذرها حدود ۴ هفته طول می کشد. خوابانیدن شاخه نیز راه دیگر تکثیر این گیاه است. می توان در فصل بهار ساقه های بلند و انعطاف پذیر این گیاه را در حالیکه به گیاه مادری متصل هستند در خاک خوابانید و بعد در فصل بهار سال بعد آنان را از گیاه مادری جدا کرد. در طی این مدت زمان، قسمتی از ساقه که در زیر خاک بوده است و با خاک تماس داشته است ، ریشه دار می شود. راه دیگر تکثیر این گیاه قلمه نیمه چوبی است . یعنی از ساقه ای که جدید نیست و البته هنوز سفت و محکم نیز نشده است قلمه تهیه میشود.یعنی شاخه هایی با یک سال عمر برای این کار مناسب هستند . طول قلمه ها را می توان حدود ۷ سانتیمتر در نظر گرفت و اگر در انتهای آن قطعه ای کوچک از چوب دوساله باشد(به این نوع قلمه اصطلاحا پاشنه دار می گویند) به ریشه زایی کمک خواهد شد.این نوع قمله را می توان در اواخر تابستان گرفت.قلمه در بستری سبک که رطوبت را نیز حفظ می کند همانند مخلوط کوکوپیت+پرلایت یا شن + خاک برگ کشت می شود. ریشه زایی قلمه های این گیاه کمی مشکل است و استفاده از هورمونهای ریشه زایی برای کمک به این امر توصیه شده است.

634628_OuxZgwwe[1]

تصویر فوق: گیاه جوانی که حاصل از روییدن بذر است.

هرس: بعد از اتمام گلدهی می توانید برخی از ساقه ها را که خارج از محدوده و شکل بوته رشد کرده اند و یا منجر به ازدحام و تراکم بیش از حد مرکز گیاه شده اند را قطع کنید. توجه داشته باشید که این گیاه می تواند رشد فراوان داشته باشد و محیط دیگر گیاهان را محدود کند بنابراین انجام هرس و قطع شاخه های اضافی عملی غیر قابل صرفه نظر است. زمان انجام هر گونه هرس و کوتاه سازی ساقه های این گیاه، بعد از اتمام گلدهی گیاه و حدود اواسط بهار است و این عمل را حتما تا اواخر تابستان به اتمام برسانید. انجام هرس را به اواخر زمستان و یا اوایل بهار موکول نکنید زیرا این کار از میزان گلدهی این گیاه بسیار کم می کند. در انجام عمل هرس زیاده روی نکنید . توصیه شده است که در یک مرحله، بیش از ۲۵٪ حجم کل ساقه ها هرس نشوند.جدا سازی ساقه هایی بیش از میزان یاد شده منجر به شوکه شدن گیاه می شود. همچنین یک ساقه را از قسمت پایین کوتاه کنید و هرگز به کوتاه کردن نوک آن اکتفا نکنید زیرا این عمل منجر به تحریک و رشد شاخه های جانبی بی شمار بر روی نوک ساقه می شود و در نتیجه گیاه دچار تراکم بیش از حد خواهد شد.

آفات و بیماری: پسیل یاس طاووسی با نام علمی Arytainilla spartiophila یکی از آفات این گیاه است که از نظر ظاهری شبیه شته هستند و از شیره گیاهی و همچنین قسمتهای جوان گیاه تغذیه می کند و منجر به بدشکل شدن و چروکیده شدن بافتهای گیاه شده و در اثر فعالیت آنان از رشد گیاه کاسته شده و گلدهی نیز به خوبی صورت نمیگیرد. سوسک بذر یاس طاووسی با نام علمی Bruchidius villosus آفت دیگری است که در دورن غلاف بذرهای گیاه فعالیت و تخم گذاری کرده و مانع از شکل‌گیری بذرهای این گیاه می شود.بهترین راه مبارزه جمع کردن غلافهای بذر است قبل از آنکه غلافها بشکافند و بذرها را به همراه این آفت پخش کنند. معدنچی ساقه با نام علمی Leucoptera spartifoliella می تواند ساقه ها را از درون مورد استفاده قرار داده و در نهایت منجر به سرخشکیدگی ساقه ها شود. جدا کردن و از بین بردن ساقه های آلوده از جمله راه های مبارزه با این آفت است. آفات معمول دیگری همانند شته و کنه های تارعنکبوتی نیز می توانند گاهی مشکلاتی را برای این گیاه ایجاد کنند.

یاس-طاووسی

منبع : وبلاگ باغبانی سبز با اندکی تغییرات

یاس و یاسمن

 

خانواده Oleaceae

در خانواده Oleaceae تیره‌ای وجود دارد با نام Jasminum. بسیاری از گونه های متعلق به این تیره گیاهی را با نام یاس و یاسمن می شناسیم که عبارتند از:

یاسمن سفید، یاسمن جنگلی، یاس سفید

نام علمی آن Jasminum officinale و نام انگلیسی گیاه common jasmine,common shop jasmine,common white jasmine و همچنین poet’s jasmine (یاسمن شاعران) است که بومی شمال ایران، افغانستان، پاکستان ، هیمالیا و غرب چین است. یاسمن سفید گیاهی با عادت رشدی بالاروندگی است که برگساری خزانپذیر دارد و می تواند به ارتفاع ۱۲-۹ متر نیز برسد . برگهای این گیاه شامل ۹-۵ عدد برگچه و معمولا ۷ عدد برگچه است . گلهای سفید رنگ ان ۵ عدد گلبرگ دارند در طی اواسط الی اواخر تابستان شکوفا می شود و به دلیل عطر گلهایش معروفیت جهانی دارد .هر قدر که به سن گل اضافه شود ته مایه ای از رنگ صورتی نیز ظاهر می شود.

 

یاس(یاسمن) چمپا

یاس چمپا با نام علمی Jasminum grandiflorum و نامهای انگلیسی Catalonia jasmine, Spanish jasmine,royal jasmine, شناخته می‌شود. این گیاه بومی جنوب آسیا است و به شکل بوته‌ای خزانپذیر است که طول ساقه های آن که عادت رشد به شکل خزنده دارند به ۴-۲ متر می رسد. برگچه ها ۱۲-۵ سانتیمتر طول دارند و در هر برگ ۱۱-۵ برگچه وجود دارد. قسمت بیرونی غنچه ها گاهی به رنگ صورتی است اما گلها سفید رنگ و لوله ای شکل هستند که ۲٫۵-۱٫۳ سانتیمتر طول دارند و لبه آنان با برشهایی به ۵ قسمت به طول ۲٫۲-۱٫۳ سانتیمتر تقسیم شده است. عطر گل شیرین و منحصر به فرد است.

یاس

یاسمن پُر گل

این گیاه نام علمیJasminum floribundum و نام انگلیسی free-flowering jessamine شناخته می شود البته در برخی از منابع علمی این گیاه را زیر خانواده ای از Jasminum grandiflorum معرفی می کنند و از نظر ظاهری و خصوصیات رشد بسیار شبیه آن است. هر دو نوع یاس‌های چمپا و پر گل ، گلهای بسیار فراوانی را در یک مقطع زمانی تولید می کنند.

یاسمن زرد

با نام علمی jasminum fruticans و نام انگلیسی jasmin, makebate,shrubby jasmine,yellow jasmine شناخته می شود. این گیاه به شکل بوته ای نسبتا کروی شکل به ارتفاع حدود ۳٫۵ متر رشد می کند البته ساقه‌ها بلند و انعطاف پذیرند و از اطراف بوته به قسمت بیرونی متمایل می شوند. در هر دسته برگ معمولا سه عدد برگچه وجود دارد. گلها حدود یک سانتیمتر طول دارند و قسمت تاج آنان به برشهایی به ۵ قسمت تقسیم شده است و زرد رنگ و بدون عطر هستند و در دسته های محدود چندتایی در قسمت انتهایی ساقه ای کوچک شکوفا می شوند. برگسار این گیاه همیشه سبز است.

 

یاسمن پاکوتاه، رازقی پاکوتاه

با نام علمی Jasminum humile و نام انگلیسی Italian yellow jasmine, Nepal yellow jasmine و yellow jasmine شناخته می شود که بومی افغانستان ، هیمالیا و جنوب غربی چین است. این گیاه ۴-۲٫۵ متر رشد می کند و ۳ متر عرض می یابد و تقریبا شکل و فرم رشد بوته ای دارد. برگهای آن نیمه همیشه سبز است زیرا در مناطقی که زمستان سختی ندارند برگها را حفظ می کند در غیر این صورت برگها خزان خواهند داشت. ساقه ها نسبتا ضخیم هستند. هر دسته برگ از ۷-۵ برگچه که هر یک ۵ سانتیمتر طول دارند شکل گرفته اند. گلها در بهار و تابستان در دسته هایی که معمولا دارای شش عدد گل زرد رنگ هستند شکوفا می شوند و گلها معطر هستند.

 

یاسمن زمستانی

این گیاه با نام علمی Jasminum nudiflorum و نام انگلیسی winter jasmine شناخته می شود که بومی کشور چین است. گیاهی خزانپذیر با شکل و فرم بوته مانند حدود ۳ متر طول و عرض آن است. ساقه ها کمانی شکل هستند و در هر دسته برگ سه عدد برگچه وجود دارد که هر یک ۳ سانتیمتر طول دارند. گلدهی این نوع یاسمن البته با توجه به شرایط آب وهوایی منطقه می تواند در طی اواخر پاییز شروع و در طی زمستان ادامه یابد و به همین دلیل به یاسمن زمستانی معروف شده است. وجود گلهایی زرد رنگ بر روی ساقه های بدون برگ این گیاه در اواخر زمستان ، آنرا بسیار جالب توجه میکند. هر گل ۶ عدد گلبرگ دارند که معمولا زرد رنگ هستند اما ارقام سفید رنگ نیز گاهی مشاهده شده اند. گلها ۱ سانتیمتر قطر دارند و می توانند به تعداد زیادی بر روی گیاه شکوفا شوند. این گیاه بسیار هرس پذیر است و در صورت تمایل می توان آنرا به شکل پرچین تربیت کرد. از دیگر یاسمن هایی که بسیار شبیه یاسمن زمستانی است می توان به یاسمن چینی نام علمی Jasminum mesnyi اشاره کرد که در انگلیسی با نام Primerose jasmine و Chinese jasmine شناخته می شود که از نظر خصوصیات ظاهری بسیار شبیه یاسمن زمستانه است. یعنی گیاهی با فرم و شکل رشد بوته ای است که حدود ۳-۱٫۵ متر ارتفاع می یابد و گلهای زرد رنگ به قطر ۵ سانتیمتر در اوایل بهار و در طی تابستان تولید می کند. اما تفاوت های آن با این گیاه عبارت اند از: مقاومت کمتری به سرما دارد، گل هایش بزرگتر و معطر هستند و زمان گلدهی آن دیرتر است.

 

یاس رازقی، رازقی

با نام علمیJasminum sambac و نام انگلیسی Arabian jasmin,white-flowerd Indian jasmine شناخته می شود که بومی جنوب و جنوب شرقی آسیا است. به شکل بوته ای به طول ۳-۰٫۵ متر رشد می کند بنابراین به راحتی می توان انرا در گلدان پرورش داد. از گلها و برگهای معطر این گیاه در صنایع چای سازی نیز استفاده می شود. یاس رازقی گیاهی همیشه سبز است که برگهایی به طول ۱۲٫۵-۴ سانتیمتر و عرض ۷٫۵-۲ سانیتمتر دارد. گلها در طی سال و در دسته های ۱۲-۳ تایی در انتهای ساقه ها شکوفا می شوند که سفید رنگ ، دارای عطری شیرین و دلپذیر و قطری برابر با ۳-۲ سانیتمتر دارند که شکافهای موجود در لبه گلها آنان را به ۹-۵ قسمت تقسیم کرده است. گلها معمولا در طی عصر و از ساعت ۸-۶ باز می شوند و در طی روز بسته می شوند. برخی از ارقام این گیاه گلهایی با گلبرگ های بیشتر دارند و پُر پر خوانده می شوند.

یاس-رازقی

یاس ژاپنی (هلندی)

با نام علمی Syringa reticulata شناخته می شود البته در منابع فارسی نام Syringia amurensis را برای آن معرفی کرده اند که اشتباه نیز نیست . amurensis در واقع یکی از زیر گونه های Syringa reticulata می باشد در واقع این یاس سه زیر گونه دارد که amurensis یکی از آنها است(دو زیر گونه دیگر عبارتند از Reticulata و pekinensis). تمامی این گیاهان خزاندار هستند . می توانند در بهترین شرایط محیطی تا حدود ۱۲ متر نیز رشد کنند که البته معمولا کوتاه تر از این باقی می مانند و گلهایی خوشه ای به رنگ سفید یا سفید – کرم تولید کنند. اگرچه این گیاه گاهی با نام یاس هلندی معرفی می شود اما ترجیح دادم با توجه به نام انگلیسی آن یعنی Japaneae lilac tree که موطن این گیاه (یعنی برخی کشورهای خاور دور همانند ژاپن، چین و کره) را نیز در نظر گرفته است ، این گیاه را با نام “یاس ژاپنی” معرفی کنیم.

توجه: گاهی در برخی از منابع فارسی زبان، گیاهی که به عنوان یاس هلندی در کشور ما شناخته می شود Ligustrum Japonicum معرفی شده است که درختی همیشه سبز به ارتفاع ۵-۲ متر است و همانند نمونه ای که در بالا معرفی شد گلهایی سفید یا سفید-کرم رنگ و خوشه ای و البته با بویی نه چندان خوشایند می دهد. اصولا این گیاه یاس نیست و نوعی “برگ نو” است . نام انگلیسی این گیاه Japanese Privet است که ترجمه فارسی آن برگ نوی ژاپنی می شود.

 

یاس صورتی

با نام علمی Jasminum polyanthum و نام انگلیسی Pink jasmine و همچنین گاهی White jasmine شناخته می شود که بومی چین است. این گیاه به شکل بالارونده رشد می کند که برگساری همیشه سبز و یا نیمه همیشه سبز دارد و غنچه های گل ان صورتی مایل به قرمز هستند که با توجه به شرایط آب و هوایی در اواخر زمستان و یا اوایل بهار شکوفا می شوند. البته گلبرگهای گل کمتر از غنچه های گل رنگ صورتی را نشان می دهند و در واقع صورتی – سفید هستند. دسته های برگ آن از ۷-۵ برگچه تشکیل شده است و برگچه ای که در انتهای هر دسته برگ قرار دارد به شکل قابل توجهی از دیگر برگچه ها بزرگتر است. این گیاه رشد سریعی دارد و می تواند تا حدود ۶ متر ارتفاع بیابد.

 

یاس خوشه ای (یاس بنفش)

با نام علمی Syringa vulgaris و نام انگلیسی Common lilac, lilac, syringa شناخته می شود. یاس بنفش بومی جنوب شرقی قاره اروپا است و در نواحی صخره ای به خوبی رشد می کند. این گیاه خزان پذیر است و به شکل درختچه ای با چند تنه و به طول ۷-۶ متر رشد می کند . برگها ۱۲-۴ سانتیمتر طول و ۸-۳ سانتیمتر عرض دارند. هر گل چهار عدد گلبرگ دارد و ۱۰-۶ میلیمتر طول و ۸-۵ میلیمتر قطر دارد .گلها در کنار هم به شکل فشرده قرار می گیرند و گل آذین (مجموعه گلها) ۱۸-۸ سانتیمتر طول دارد. توجه داشته باشید که اگرچه رنگ بنفش این گیاه محبوبیت بیشتری دارد و به همین دلیل گاهی این گیاه یاس بنفش نیز خوانده می شود اما اولا طیف مختلفی از رنگهای بنفش وجود دارد و همچنین ارقامی نیز وجود دارند که رنگ گلهایشان سفید رنگ و همچنین صورتی رنگ است. به همین دلیل به کار گیری نام یاس خوشه ای به دلیل خوشه ای بودن گلهای آن مناسب تر است.

یاس بنفش ایرانی

با نام علمی Syringe persica و نام انگلیسی Persian lilac, persian jasmine شناخته می‌شود. گیاهی خزاندار با شکل و فرم بوته ای و شاخساری نسبتا متراکم که می تواند به ارتفاع حدود دو متر دست یابد و گلهایی بنفش رنگ و معطر آن در اواخر بهار شکوفا می شوند.

 

 

یاس زرد

با نام علمی Forsythia intermedia و نام انگلیسی Forsythia, golden-bell شناخته می شود. این گیاه در واقع همان درختچه ای است که در اوایل بهار و قبل از آنکه برگ هایش رشد کنند، با گل های زرد رنگ و انبوه خود زیبایی خاصی را به معابر و پارکها می دهد و در ایران بسیار متداول است. اگر این گیاه هرس نشود طول ساقه ها می تواند به ۴-۳ متر برسد اما یاس زرد از هرس پذیری خوبی برخوردار است و معمولا با این عمل ، طول ساقه ها کنترل می شود. گلهای زرد رنگ آن بر روی ساقه های یک یا دو ساله شکل می گیرد بنابراین در زمان هرس ساقه های مسن تر را باید قطع کرد تا از گلدهی گیاه کاسته نشود. گلها زرد رنگ هستند که به شکل منفرد و یا در دسته های ۶-۲ تایی بر روی ساقه شکوفا می شوند.634628_6qU2Ikrx[1]

یاسمن هندی

این گیاه با نام علمی Jasminum multiflorum و نامهای انگلیسی Winter jasmine,Indiane jasmine,Downy jasmine, Star jasmine شناخته می شود. در واقع این گیاه در طی فصل زمستان در کشور هند گل می دهد و به همین دلیل یاسمن هندی خوانده می شود. دلیل اسم دیگر آن (یاسمن زمستانی) نیز به همین دلیل است. تعداد گلهای این گیاه به قدری زیاد است که گاهی برگسار گیاه از گلها پوشانده می شوند و دیده نمی شوند. یاسمن هندی گیاهی با شکل و فرم رشد پیج و همیشه سبز (البته در مناطق گرمسیری مثل هندوستان) است که می تواند ۳-۱٫۵ متر رشد کند و در تمامی طول سال گل هایی سفید رنگ و تا حدودی معطر به قطر ۲ سانتیمتر تولید کند.

 

خانواده Bignoniaceae

یاس درختی، درخت چوب پنبه هندی

با نامل علمی Millingtonia hortensis و نام انگلیسی Indian cork tree, cork tree شناخته می شود. درختی بسیار مرتفع به طول ۲۵-۱۸ متر و تاجی به گستردگی ۱۱-۷ متر و طول متوسط عمر ۴۰ سال است که گلهای سفید رنگ و معطر آن زیبایی خاصی را به گیاه می بخشد. این درخت بخصوص در مناطق جنوبی کشور ایران و در استان هرمزگان کاشته می شود. مردم میناب این گیاه را به دلیل گلهای زیبا و معطری که دارد یاس درختی می نامند.

 

 خانواده Primulaceae

یاسمن صخره ای

اصولا یاسمن های صخره ای در مناطق کوهستانی یافت می شوند و بسیار مناسب باغهای صخره ای هستند. در ایران سه گونه از این گیاه وجود دارد که عبارتند از یاسمن صخره ای ارمنستانی (ارسبارانی) با نام علمی Androsace armeniaca گیاهی است دوساله به ارتفاع ۸۰-۱۰ سانتیمتر با گلهایی صورتی یا سفید به قطر ۱٫۵ سانتیمتر ، یاسمن صخره ای یکساله با نام علمی Androsace maxima و یاسمن صخره ای با نام علمی Androsace villosa با برگساری همیشه سبز به ارتفاعی حداکثر ۱۵ سانتیمتر و با گلهایی سفید تا صورتی رنگ .در مرکز گلهای سفید رنگ نواحی به رنگ زرد تا قرمز وجود دارد . تمامی انواع یاسمنهای صخره ای در زبان انگلیسی با نام Rock jasmine, Androsace, Sea navelwort شناخته می شوند. لازم به ذکر است که یاسمن های صخره ای گیاهانی متدوال در کشت و کار نیستند و فقط از این جهت که یاسمن خوانده می شوند، در اینجا معرفی شدند.

 

خانواده Apocynaceae

یاس ستاره ای

این گیاه با نام علمی Trachelospermum jasminoides و نام انگلیسی Star jasmine, Confederate jasmine, trader’s compass شناخته می شود و بومی جنوب شرق قاره آسیا است.یاس ستاره ای گیاهی پیچ و چوبی همیشه سبزی است که می تواند تا حدود ۳متر ارتفاع یابد و برگهای آن ۱۰-۲ سانتیمتر طول و ۴٫۵-۱ سانتیمتر عرض دارند. گلهای معطر ۲-۱ سانتیمتر قطر دارند و با برشهایی به ۵ قسمت تقسیم شده اند.

منبع : وبلاگ باغبانی سبز با اندکی تغییرات

پاورپوینت یاس رازقی

دانلود پاورپوینت گل یاسمن

شانزده اسلاید شامل:

یاسمن

Jasminum sambac

نام تیره : زنبق   Oleaceae

مقدمه:

از خانواده زنبق ها که سرزمین اصلی اش عربستان است(  زنبق نام ناحیه ای است در عربستان امروزی) و پرورش این گل در منطقه وسیعی از آفریقای شمالی گرفته تا خاور زمین و آسیای میانه گسترده شده است.

اهمیت اقتصادی : از لحاظ عطر معروفترین  گلهای کشور ماست

مشخصات گیاهشناسی :

بوته گل رازقی پر شاخ و برگ و نیمه بالا رونده است

برگهای آن دایمی، صاف،بیضی شکل و بی کرک با گلهای درشت،پرپر،سفید رنگ و بسیار معطر

گونه های معروف ، خاک ، نور

دما: بهترین دما ۸ درجه سانتیگراد –در زمستان ۱۳ درجه سانتیگراد

(جریان ملایم هوا در تابستان)

کوددهی، رطوبت: غبار پاشی روزانه در صورت خشک بودن –جلوگیری از خیس شدن گلها-مرطوبیت همیشگی خاک-عدم باتلاقی شدن

آبیاری:

زمان غرق گل :آبیاری هر ۴-۵ روز

در تابستان:هفته ای سه بار

در زمستان:با خشک شدن خاکهای سطحی آبیاری شروع شود

برای خنثی کردن اثرات زیان بخش آب آهکی و قلیایی یک قطعه زاج سیاه (سولفات آهن) در کنار گلدان گذاشته و ..

کشت آن: در سرزمینهای گرم و مرطوب است و امروزه پرورش آن

بصورت گلدانی دراستانهای گیلان ،مازندران،فارس و خوزستان بیشتر متداول است. تولید گلهای خوب و درشت در روزهای طولانی و آب و هوای گرم درمناطق جنوبی که خطر سرمازدگی وجود ندارد یاس رازقی را در هوای آزاد پرورش می دهند. زمان ریشه دهی ۲تا ۳ هفته است

دوره گلدهی: از نیمه اردیبهشت به بعد در طول تابستان گلها مرتبا شکفته شده وهرگل یک هفته تا ده روز دوام دارد

تاثیر شرایط محیطی روی گل:

آبیاری بیش از حد: برگها کمرنگ شده و می ریزد

هوای خیلی گرم و خشک: قهوه ای شدن برگها و غنچه ها قبل از باز شدن

هوای سرد: سیاه شدن برگها

اشعه مستقیم آفتاب: چین و چروک دار شدن برگها و قهوه ای شدن آنها

نور نا کافی: باز نشدن گلها

روش ازدیاد:

خوابانیدن:توسط شاخه های بلند یکی دو ساله در اواسط بهار –با گلدان محتوی شن شسته نرم سر شاخه ها با ۲ تا ۳ تا جوانه بیرون از خاک باشد.

قلمه: در بهار قبل از باز شدن چشمها و رویش جوانه ها از شاخه های قوی یکی دوساله استفاده می شود. ریشه دهی پس از ۵ تا ۶ هفته، برای اهداف تجاری از قلمه استفاده می شود

پیوند: پیوند یاس رازقی بروی یاس سفید(چمپا) در بهار پیوند شکمی یا مجاورتی و در پائیز پیوند شکافی، حسن آن اینست که می توان یاس سفید رادرنوع آب و خاک به عمل آورد

تعویض گلدان:

در اوایل بهار با تمام شدن گلها و پس از هرس شاخه های خشک، گلدان را تعویض کرده و در صورت عدم تعویض فقط به خارج کردن خاکهای سطحی گلدان وعوض نمودن آن با خاک نو اکتفا کنید

عطر گیری:

صنعت عطر گیری در کشورهای فعال در کاشت انواع رازقی ها صورت می گیرد.

آمار بین المللی تولید عطر گلهای تیره یاس

درکشور چین این گلها را بیشتر برای معطر ساختن چای و تهیه عطر کشت می کنند. در هندوستان برای استخراج عطر رازقی گلبرگها را پرپر کرده ، روی دانه های کنجد می ریزند و سپس با عصاره گرفتن روغن کنجد های معطر،عطر مطلوب را به دست می آورند. در صنعت پیشرفته امروزی عطر رازقی را از طریق خیساندن گلبرگها در اتر (etheropetrol) یا بنزن (benzene) استخراج می کنند. عطر رازقی گرانبهاترین عطر طبیعی است و گفته می شود که تهیه آن به صورت ساخت صنعتی امکان ندارد.